Od czwartku 17 marca w centrum Gostyni dostepna jest komercyjnie sieć 5G Plusa. Nowy standard łączności mobilnej pozwala na pobieranie danych z prędkością nawet do 600 Mb/s. Uruchomienie sieci piątej generacji nastąpiło po zakończeniu modernizacji stacji bazowej Towerlink Poland, która działa z masztu przy ul. Rybnickiej 2.
Pierwsze pełne niesamodzielne 5G
Sieć 5G Polkomtela, operatora sieci Plus, rozpowszechniana jest w oparciu o pasmo 2600 MHz TDD na bloku o szerokości 40 MHz w modelu Non-Standalone (NSA). Oznacza to, że klienci tego operatora uzyskali w Gostyni dostęp do sieci 5G koegzystującej z siecią LTE m.in. na drodze pomiędzy stacją bazową a smartfonem, ale wykorzystującej odrębny zakres częstotliwości do realizowania transmisji danych o parametrach zgodnych z przyjętymi dla 5G standardami (np. wspomniany szerszy blok). Tym samym jest to pierwsze wdrożenie tej technologii w takim zakresie na terenie Gostyni, przy czym docelowo, w perspektywie najbliższych lat, wszystkie sieci 5G będą pracować samodzielnie w modelu Standalone (SA), czyli bez udziału sieci LTE – co w połączeniu m.in. z nieco inną architekturą urządzeń nadawczo-odbiorczych ujawni wszystkie możliwości tej sieci.
Wykorzystywane w Gostyni pod 5G pasmo 2600 MHz TDD znajduje się w wyłącznej dyspozycji operatora sieci Plus i – mimo niedostępności w Polsce pasm dedykowanych pod 5G, bo ich aukcja została odwołana niedługo po ogłoszeniu pandemii SARS-CoV-2 – pozwala mu na świadczenie usług dystansujących konkurencję pod względem prędkości. Sieć 5G Plusa według deklaracji operatora pozwala w idealnych warunkach osiągnąć prędkość do 600 Mb/s i to bez korzystania z częstotliwości używanych w sieciach LTE. Średnia prędkość pobierania waha się jednak w terenie między 250 a 350 Mb/s.
Dla porównania konkurencyjna sieć 5G Play w paśmie 2100 MHz, która działa w Gostyni od czerwca 2021 roku w oparciu o technologię DSS, pozwala według deklaracji operatora na pobieranie danych z prędkością do 350 Mb/s, a średnio w badaniach osiąga ok. 80 Mb/s. Dzieje się tak dlatego, że sieć 5G DSS współdzieli pasmo 2100 MHz na bloku o szerokości 15 MHz z LTE, a do „wykręcania” maksymalnych prędkości wykorzystuje też inne pasma LTE np. na 2600 MHz. Jeśli sieć LTE Play w Gostyni jest przeciążona, to możliwości sieci 5G Play są bardziej ograniczone.
Włączenie sieci 5G Plusa wymagało przeprowadzenia znaczącej modernizacji stacji bazowej w Gostyni, pierwszej tak dużej modernizacji od 2013 roku, kiedy w centrum włączono pierwszą sieć LTE. Z myślą o obsłudze sieci 5G zamontowano m.in. nowe anteny sektorowe, które jednak nie są typowymi antenami 5G – obsługują też inne technologie. Na prawdziwe anteny dla tej generacji w Gostyni przyjdzie jeszcze trochę poczekać.
Przebudowa w czterech etapach
Modernizacja przekaźnika rozpoczęła się we wtorek 4 stycznia 2022 roku. Technicy zdemontowali wtedy znajdujące się w najwyższej części masztu wsporniki umożliwiające montaż na każdym z sektorów tylko jednej anteny sektorowej – znajdowały się one tam od początku istnienia stacji – a następnie zastąpili je zupełnie nowymi, umożliwiającymi montaż do dwóch anten sektorowych na każdy sektor. Jednocześnie na nowy stelaż przeniesiono istniejący zestaw anten Kathrein 80010826 790-960 / 1710-2180 MHz.
W drugim etapie, który został wdrożony we wtorek 15 lutego, technicy dokonali wymiany anteny radioliniowej na szczycie masztu. Urządzenie działające w Gostyni od 2013 roku, zastąpiono zupełnie nowym, zapewniającym łączność z siecią szkieletową za pomocą nie jednej, jak wcześniej, a dwóch radiolinii na odcinku Gostyń-Tychy (pierwotna o przepływie 182,7 Mb/s na 22 GHz, i nowa o przepływie 1672 Mb/s na 75 GHz).
Do najbardziej spektakularnego etapu prac doszło jednak tydzień później, w poniedziałek 21 lutego, kiedy na górną cześć gostyńskiego masztu telekomunikacyjnego wyniesiono nie tylko nowy, dodatkowy zestaw anten sektorowych Cellmax 120115 3×1695-2690 MHz pod świadczenie usług 5G w paśmie 2600 MHz TDD, ale też inne moduły związane z zarządzaniem pasmami i samą stacją bazową. W ramach wolnej przestrzeni za antenami sektorowymi zamontowano nowe urządzenia nadawczo-odbiorcze oraz pośredniczące pomiędzy nimi a antenami nowe wyniesione moduły radiowe (RRU).
W ostatnim etapie, który nastąpił pod koniec lutego, z masztu zdemontowano stare moduły RRU Nokii, które znajdowały się w niższej części masztu, tuż pod systemami antenowymi należącymi do Orange Polska. W ten sposób o ok. 125 kg odciążono konstrukcję wieży, która w szczytowym momencie tydzień wcześniej zawierała ponad 800 kg1 sprzętu.
Stacja została przebudowana praktycznie w całości. Szeroki zakres prac utrudniał niekiedy dostęp do sieci (przymusowe wyłączenia). Realizacja, jak przekazał Polkomtel, nastąpiła jednak zgodnie z harmonogramem przyjętym na przełomie 2021 i 2022 roku.
Kiedyś Polkomtel, teraz Towerlink
Urządzenia znajdujące się na szycie gostyńskiego masztu, jak również wyposażenie umieszczone w wynajmowanym od gminy pomieszczeniu znajdującym się bezpośrednio pod wieżą, należą w całości do hiszpańskiej grupy Cellnex, która w lipcu 2021 roku sfinalizowała zakup od operatora sieci Plus spółki Polkomtel Infrastruktura2, do której 3 lata wcześniej – pod pierwotną nazwą PL 2014 – wniesione zostały wszystkie wieże i cały sprzęt nadawczy (część pasywna i aktywna)3. Grupa Cellnex nabyła 99,99% udziałów w spółce Polkomtel Infrastruktura, a następnie zmieniła jej nazwę na Towerlink Poland.
Od tamtej pory to ta spółka jest właścicielem i zarządcą infrastruktury, z której korzysta Plus. To od niej zależą też inwestycje w rozwój tej sieci, w tym inwestycje w Gostyni.
Podobny proces z grupą Cellnex wcześniej przeprowadziła również spółka P4, operator sieci Play. W kwietniu 2021 roku grupa ta przejęła 60% udziałów w infrastrukturze pasywnej P4 – obejmującej same wieże – w ramach spółki One Tower Poland4. Część aktywna – stacje bazowe – niezmiennie pozostaje w rękach sieci Play. Co ciekawe, mimo posiadania pakietu mniejszościowego, to sieć Play nadal zajmuje się budową nowych obiektów na rzecz spółki, np. takich jak ten w Wyrach przy ul. Kopaniny. Nowa stacja prawdopodobnie przejmie w przyszłości obsługę klientów sieci Play z ul. Tęczowej w Gostyni.