W budynku Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii przy ul. Barbary 21a w Katowicach, w którym mieści się siedziba Zarządu Transportu Metropolitalnego, otwarto dziś nowoczesne Centrum Zarządzania Ruchem, koordynujące proces realizacji zleconych przez ZTM kursów autobusowych, trolejbusowych i tramwajowych. To wielkie centrum zawiadywania, kontrolowane nieustannie przez grupę operatorów, zostało uruchomione w celu poprawy jakości usług i bezpieczeństwa oraz zapewnienia dodatkowych korzyści dla pasażerów, kierowców, organizatora i poszczególnych przewoźników, a to poprzez m.in. wprowadzenie całodobowej obsługi. W dniu oficjalnej inauguracji, zajrzeliśmy do środka, by przyjrzeć się z bliska temu miejscu oraz pracy operatorów.
1000 pojazdów jednocześnie
To co w nowo powstałym Centrum Zarządzania Ruchem uderza najbardziej, i to już po krótkim rekonesansie, to ilość przetwarzanych tam danych. Odpowiednio skorelowane przez system informacje dotyczące szeregu realizowanych kursów, spływają tam nieustannie, na bieżąco definiując plan sytuacyjny zarysowany m.in. na ścianie wizyjnej, zawieszonej ponad stanowiskami operatorów. Obok takich danych jak aktualne współrzędne poszczególnych pojazdów – których w jednym momencie może być na mapie ponad tysiąc – czy wyliczonych przez system odstępstw od rozkładu, są to też m.in. bardzo szczegółowe dane dotyczące charakterystyki każdego z kursów, danego obszaru działania i konkretnego przewoźnika, opatrzone wewnętrznymi identyfikatorami i kodami. Wszystkie te informacje uzupełniają dodatkowo dane pozyskiwane stale od poszczególnych dyspozytorów (np. tyskiego PKM-u czy TLT), bieżące informacje drogowe, a nawet takie pochodzące z podglądu sytuacji na drogach, prowadzonego w oparciu o miejski monitoring.
Nad całym tym gąszczem danych, przede wszystkim trudnych do rozszyfrowania na pierwszy rzut oka symboli i cyfr, czuwa przez całą dobę przypisany temu zadaniu zespół, który na bieżąco reaguje na to, co dzieje się na obsługiwanym terenie. Cały proces przebiega zza pulpitów z szeregiem monitorów i aparatów telefonicznych, ustawionych w dwóch rzędach względem głównego ekranu. To za nimi podejmowane są przez operatorów konkretne decyzje i działania mające wpływ na funkcjonowanie komunikacji, a to w podziale na pięć mniejszych obszarów ZTM. Pieczę nad pracą operatorów sprawują kierownicy, dzięki uprzejmości których możliwe było zwiedzanie centrum w dniu inauguracji.
Tak działającą komórkę, uzupełnienia całodobowa infolinia dla pasażerów oraz równie sprawdzony w boju system informacji o zdarzeniach pod nazwą ZTM Alert, który prowadzony jest w oparciu o portale społecznościowe – Facebook i Twitter. Za pośrednictwem samej infolinii ZTM, pasażerowie mogą uzyskać, często szybciej niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej, informację dotyczącą dokładnej lokalizacji danego autobusu, ewentualnego opóźnienia, jak również podstawowe informacje na temat funkcjonowania komunikacji miejskiej, obowiązującej taryfy itp. Z kolei ZTM Alert umożliwia subskrybentom śledzenie sytuacji zachodzących na obszarze całej sieci (informacje o opóźnieniach, awariach, występujących czasowo utrudnieniach).
Jak mówiła podczas konferencji prasowej Małgorzata Gutowska, dyrektor ZTM, wszystkie podejmowane w centrum czynności mają prowadzić przede wszystkim do zwiększenia bezpieczeństwa i punktualności podróży, a to także poprzez szybkie reagowanie na najbardziej uciążliwe zdarzenia drogowe. Poza tym nowa komórka ZTM ma wspomagać pracę przewoźników, na bieżąco współpracować z poszczególnymi kierowcami oraz wdrażać procesy mające wpływać na poprawę jakości usług.
Jak poinformowała dyrektor, poprzez budowę centrum udało się nie tylko scalić dotąd odrębnie funkcjonujące punkty dedykowane temu celowi, ale też i na tej przestrzeni przestawić sposób działania z godzin typowo urzędowych, na obsługę całodobową. To również z myślą o budowie zaufania do ZTM oraz samej komunikacji miejskiej jako takiej. – Największe profity naszych starań odczują pasażerowie – zapewniała.
Integracja z Tychami
Centrum funkcjonuje w podziale na pięć sekcji, w tym sekcję tyską, obejmującą połączenia realizowane na terenie obsługiwanym przed rokiem przez MZK Tychy. Śledzenie autobusów w Tychach, Kobiórze czy Gostyni odbywa się w oparciu o system KiedyPrzyjedzie.pl użytkowany przez PKM Tychy – inny niż w przypadku pozostałych obszarów, ale docelowo wszystkie połączenia mają znaleźć miejsce na jednej centralnej mapie, w ramach jednego kompletnego systemu monitorowania pojazdów.
Podczas konferencji dyrektor ZTM potwierdziła ponadto, że pasażerowie z obszaru tyskiego, w tym pasażerowie z Gostyni, będą mogli liczyć już wkrótce na wdrożenie nowych kasowników, a przez to pełną integrację z systemem ŚKUP. Ponadto z myślą o wszystkich pasażerach, trwają prace nad zacieśnieniem współpracy z kolejami.
Koszt i przyszłość
Inwestycja kosztowała ZTM ok. 90 tys. zł. Na potrzeby nowego centrum zakupiono m.in. sześć bezszwowych ekranów, które tworzą ścianę wizyjną o wymiarach 3,7m na 1,4m. Poza tym budowa wiązała się ze zmianami kadrowymi, rewizją zakresu obowiązków pracowników oraz koniecznością wypracowania nowych ścieżek wymiany informacji z przewoźnikami. By móc w czerwcu oficjalnie otworzyć Centrum Zarządzania Ruchem, proces jego tworzenia został wszczęty w marcu tego roku.
W przyszłości centrum ma pozyskać wgląd do kolejnych kamer monitoringu – trwają rozmowy z miastami – jak również podążać ścieżką dalszej integracji poszczególnych systemów, tak by wszystkie czynności związane z prowadzoną tam obsługą były możliwie najbardziej wydajne, z korzyścią dla organizatora i pasażerów.
Niezależnie od tych procesów, pracownicy Centrum Zarządzania Ruchem już teraz będą dokładać wszelkich starań, by z ich pomocą podróż pomiędzy miastami przebiegała możliwie najlepiej, a wymiana informacji i koordynacja działań pomiędzy organizatorem a przewoźnikami, prowadzona była bez zbędnych przeszkód. Starania te zapewne wkrótce ocenią sami pasażerowie, którzy nie od dziś, i nie przypadkowo, uważani są za najsurowszych cenzorów wszelkich podejmowanych przez ZTM działań.
Warto również nadmienić, że podczas konferencji prasowej dotyczącej Centrum Zarządzania Ruchem, podpisano list intencyjny pomiędzy ZTM a Wojewódzkim Inspektoratem Transportu Drogowego w Katowicach, reprezentowanym przez Annę Sokołowską-Olesik, Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego, w sprawie współpracy na rzecz poprawy bezpieczeństwa.
W konferencji udział wziął także Grzegorz Kwitek, członek Zarządu Górnośląsko-Zagłebiowskiej Metropolii odpowiedzialny za transport. Całość poprowadził Michał Wawrzaszek, rzecznik prasowy Zarządu GZM.