Władze gminy Wyry w połowie czerwca wystąpiły do Rady Gminy Wyry z wnioskiem o nadanie jednej z ulic w zachodniej części Gostyni nazwy „Kalinowa”, a to w związku z przygotowaniami do sprzedaży gminnych działek. Na stole pojawiła się jednak jeszcze inna propozycja – wrócił pomysł utworzenia w Gostyni ul. Powstańców Śląskich.
Nowe działki na sprzedaż
Wniosek z 13 czerwca 2022 roku dotyczy działki drogowej nr 2926/16, która biegnie nieopodal cieku G w obrębie ul. Wojciecha Drzymały i ul. Motyla. Stanowi ona dojazd do kilkudziesięciu działek, w tym budowlanych, znajdujących się w rękach samorządu.
Potrzeba nadania nazwy dla tej działki, jak tłumaczy w swoim wniosku gmina, pojawiła się w związku z decyzją o sprzedaży znajdujących się przy niej nieruchomości. Aby zapewnić przyszłym mieszkańcom przystępną numerację, gmina zaproponowała radnym, by nadać ulicy nazwę „Kalinowa” – od niewielkiego drzewa lub krzewu o tej samej nazwie.
„Nadanie nowej nazwy ulicy przyczyni się do uporządkowania i usprawnienia w nadawaniu numeracji porządkowej dla budynków, w tym obszarze Gostyni [z lewej strony ulicy jest numeracja porządkowa od ul. Wojciecha Drzymały zaś z prawej od ul. Motyla]. Zaburzona numeracja porządkowa i nazewnictwo ulicy przy określaniu adresów działek, w tym rejonie stanowi zaszłość z lat ubiegłych, prawdopodobnie jeszcze z czasów, gdy gmina Wyry przynależała administracyjnie do miasta Tychy” – wskazała sekretarz gminy Ewa Placha.
W treści wniosku zaznaczono, że w przypadku uzyskania zgody, gmina zobowiązuje się przygotować i przedstawić radnym odpowiedni projekt uchwały.
Sprawa utworzenia ulicy pod nazwą „Kalinowa” trafiła na ręce przewodniczącej Rady Gminy Wyry Joanny Pasierbek-Konieczny i była omawiana podczas posiedzenia Komisji ds. rozwoju miejscowości Gostyń we wtorek 28 czerwca, a później także podczas XLIII sesji rady gminy w czwartek 30 czerwca z uwagi na pojawienie się dodatkowej propozycji.
Propozycja alternatywna
W trakcie posiedzenia komisji inną propozycję dla tej ulicy wniósł radny Adam Myszor. Odwołując się do przypadającej na 2022 rok setnej rocznicy przyłączenia Górnego Śląska do Polski oraz obchodzonych w Polsce w poprzednich latach rocznicach trzech powstań śląskich, złożył wniosek o nadanie ulicy nazwy „Powstańców Śląskich”.
Dyskusję wtedy wywołaną oraz przebieg głosowania nad wnioskiem omówiono w trakcie czerwcowej sesji w punkcie „Wolne wnioski i głosy”. Do sprawy odniosło się dwoje radnych.
Najpierw rady Adam Myszor przekazał, że komisja gostyńska odrzuciła wniesioną przez niego propozycję nazwy, przy czym Joanna Pasierbek-Konieczny, Piotr Profaska i Tomasz Fityka byli przeciw, Piotr Jeleń i Ireneusz Suchoń wstrzymali się od głosu, a Grażyna Swadźba-Szojda nie brała udziału w głosowaniu, bo nie była wtedy obecna (wnioskodawca również nie brał udziału w tym głosowaniu, bo w październiku 2021 roku został wykluczony z członkostwa w komisji gostyńskiej). Następnie radny przedstawił argumenty radnych-oponentów przedstawione w czasie obrad komisji.
Jak przekazał, przeciwnicy wskazywali, że sąsiedztwo nowej ulicy nie sprzyja złożonej przez niego propozycji, ponieważ w tym rejonie po lewej stronie ul. Drzymały są adresy od ul. Drzymały, a po prawej stronie od ul. Drzymały są adresy od ul. Motyla, w dodatku niedaleko styku ul. Drzymały z ul. Motyla znajduje się już ul. Obrońców Ziemi Śląskiej, która swoją nazwą obejmuje bardzo wielu bohaterów związanych z historią Górnego Śląska. Wskazywano też, jak dalej relacjonował radny, na zasadę z innej kadencji, która mówi o tym, by nadawać w Gostyni nazwy od drzew, krzewów i roślin, a także na to, że ulica nie jest odpowiednio okazała, by powstańców móc tam uczcić w sposób godny.
Następnie radny odniósł się do przytoczonych argumentów strony przeciwnej, zauważając, że w dobie cyfryzacji odnalezienie adresu w tak zastanym gąszczu adresów nie stanowi problemu nawet dla osób nieznających zupełnie tego terenu, a nazwa „Kalinowa”, jak każda inna, w równie niewielkim stopniu przyczyni się do uporządkowania istniejącej tam numeracji. Odnośnie zasady dotyczącej nazywania ulic od nazw drzew wskazał, że w tym konkretnym obszarze ta zasada nie obowiązuje, bo są tam takie ulice jak: Wojciecha Drzymały, Motyla, Franciszka Kłosa i Obrońców Ziemi Śląskiej.
Co do argumentu o ulicy o małym znaczeniu, po pierwsze podkreślił, że każdy fragment gminy jest równie ważny, po drugie wskazał, że przy omawianej drodze w przyszłości będzie mieszkało nawet kilkudziesięciu mieszkańców Gostyni, co już samo w sobie stanowi o wadze drogi, a po trzecie zauważył, że gmina nie wytyczy już nigdy nowego korytarza wielkości ul. Pszczyńskiej czy ul. Rybnickiej, a możliwość upamiętniania ważnych osób czy wydarzeń leży jedynie w nowych ulicach wytyczanych pod zabudowę jednorodzinną.
Dodał też do tego, że 2022 rok to ostatni moment na upamiętnienie powstańców, a także przypomniał, że w przeszłości radni już o taką ulicę się upominali, wskazując na byłego radnego gminy Henryka Cybę, który jest współautorem monografii Gostyni.
Głos w tym temacie w kilku zdaniach zabrała następnie przewodnicząca Joanna Pasierbek-Konieczny, która wskazała na trzy punkty przeciwko propozycji radnego.
1. Na początku przyznała, że głosowała przeciwko tej propozycji, jednak nie zrobiła tego, by nie upamiętnić powstańców. Wskazała, że w jej ocenie, jako współautorki monografii Gostyni, propozycją mało poważną jest, by upamiętniać powstańców ulicą boczną.
2. Następnie przewodnicząca wskazała, że zaistnienie takiej ulicy w bliskim sąsiedztwie ul. Obrońców Ziemi Śląskiej dla wielu mogłoby być mylące.
3. Na koniec przypomniała, że dwie kadencje wcześniej radni przyjęli zasadę, by dla nowych ulic w Gostyni przyjmować „nazewnictwo leśne”: na zachód od ul. Pszczyńskiej od drzew liściastych, zaś na wschód od drzew iglastych. Przewodnicząca dodała przy tym, że proponowana przez gminę nazwa do tej zasady nawiązuje.
Po przedstawieniu argumentów obu stron dyskusja się zakończyła. Z nagraniem dyskusji w tym temacie można zapoznać się tutaj.
Wrócił pomysł sprzed dekady
Pomysł utworzenia w Gostyni ul. Powstańców Śląskich nie jest zupełnie nowy. Ostatnim razem, ponad dekadę temu, o taką ulicę zabiegali radni kadencji 2010-2014.
Radny Henryk Cyba, współautor monografii Gostyni, w nawiązaniu do ul. Powstańców, która do czasu włączenia Gostyni do miasta Tychy znajdowała się w południowej części miejscowości, wystąpił w 2011 roku z propozycją przywrócenia tej ulicy w formie „Powstańców Ślaskich” z myślą o przyjętej w 2012 roku od gminy Kobiór ul. Zaleśnej, zlokalizowanej również w południowej części Gostyni.
Radny zgłosił swój wniosek 27 grudnia 2011 roku podczas posiedzenia komisji gostyńskiej. 29 maja 2012 roku w ramach posiedzenia tej samej komisji radni opiniowali uchwałę dotyczącą nadania nazwy ul. Zaleśnej w gminie Wyry. W trakcie obrad okazało się, że właściciel drogi – Nadleśnictwo Kobiór, nie wyraził zgody na zmianę nazwy ulicy.
Radny Henryk Cyba wnioskował o nadanie obecnej ul. Zaleśnej, która w granicach Gostyni znajdzie się w styczniu, nowej nazwy nawiązującej do historii miejscowości. Radny powołując się na fakty historyczne przypomniał obecnym, że odcinek od skrzyżowania w centrum Gostyni w kierunku lasów kobiórskich wraz z przyległymi do niego drogami bocznymi, nosił nazwę „ul. Powstańców”. Nazwa ta przestała obowiązywać wraz z włączeniem miejscowości w granice miasta Tychy.
Fragment relacji „Nowe zobowiązania finansowe względem budżetu” z 28 grudnia 2011 roku
Ostatni projekt odnosił się również ul. Zaleśnej, a konkretnie nadania nazwy dla tego odcinka drogi. Zgodnie z treścią projektu, dotychczasowa nazwa ulicy, przyjęta jeszcze od gminy Kobiór, będzie nadal obowiązywać. Tym samym proponowana przez radnych z inicjatywy radnego Henryka Cyby nazwa „Powstańców Śląskich” nie zostanie dla tej ulicy przyjęta. Właściciel drogi, Nadleśnictwo Kobiór, nie dał zgody na jakiekolwiek zmiany w tym zakresie. Za wyrażeniem pozytywnej opinii dla tego projektu głosowało czterech radnych, nikt nie był przeciw, a trzech radnych wstrzymało się od głosu.
Fragment relacji „Nie będzie ulicy Powstańców Śląskich – Zaleśna zostaje” z 30 maja 2012 roku
Ślady dawnej ul. Powstańców można odnaleźć w przedwojennych pismach z Zakładów „Elektro”, w dokumentach grupy Tauron, ale również w terenie.
W czerwcu 2019 roku podczas prelekcji pn. „Czego nie ma w monografii Gostyni” w Bibliotece w Gostyni, współautorka monografii – Lidia Borowian-Cyba, ujawniła przedwojenny dokument, w którym pracownik Zakładów „Elektro” wymienił dwie dawne nazwy ulic w południowej części miejscowości – „Uprzejmie donosimy, że jesteśmy skłonni wykonać rozszerzenie sieci dla przyłączenia domów przy ul. Polnej i Powstańców”.
Nazwa zachowała się do dzisiaj, bo wciąż figuruje w ewidencji spółki Tauron Wytwarzanie w odniesieniu do stacji transformatorowej zlokalizowanej przy gminnej części ul. Miarowej pn. M0406 Gostyń-POWSTAŃCÓW/nN/1/2. Co więcej, na drzwiach wejściowych wprawny obserwator nadal można dostrzec nazwę „Gostyń Powstańców”.
Zasada dla nowych ulic
Przypomniana przez radnych zasada odnosząca się do sposobu nadawania nazw dla nowych ulic w Gostyni została przyjęta przez radnych w kadencji 2006-2010. Na takie rozwiązanie wskazał radny Krzysztof Patalong.
Celem, dla którego przyjęto zasadę, było zapewnienie ładu w nazewnictwie, bo już wtedy radni zdawali sobie sprawę z nadchodzącego boomu inwestycyjnego.
Od tamtej pory w Gostyni postało wiele nowych ulic, w tym: Akacjowa, Bukowa, Brzozowa, Dębowa, Magnolii, Grabowa, Jarzębinowa, Jesionowa, Jodłowa, Kasztanowa, Klonowa, Lipowa, Macierzanki, Magnolii, Sosnowa, Wierzbowa i Wiśniowa.
Którą nazwę przyjmą radni?
Odrzucenie propozycji radnego Adama Myszora na komisji oznacza, że nazwa „Powstańców Śląskich” nie zostanie wymieniona w projekcie uchwały dla działki drogowej nr 2926/16, który ma przygotować gmina. Sprawa nie jest jednak przesądzona, bo projekt jeszcze nie powstał, a wnioskodawca zapowiedział, że będzie starał się dotrzeć do mieszkańców z informacją o przedstawionej przez siebie propozycji.
Postawione w tytule pytanie „Czy w Gostyni będzie ul. Powstańców Śląskich?” do czasu podjęcia przez radnych stosownej uchwały pozostaje więc otwarte.