15 czerwca br. rozstrzygnięto wszczęte z końcem ub.r. postępowanie przetargowe na opracowanie studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (STEŚ) dla planowanej linii kolejowej nr 170 Katowice-Ostrawa, która potencjalnie może przebiegać przez teren Gostyni. Studium będzie stanowić pierwszy etap na drodze ku realizacji tej inwestycji.
Opracowaniem dokumentacji niezbędnej do sporządzenia m.in. projektu wykonawczego zajmie się konsorcjum firm – Egis Poland (lider), Egis Rail (partner) i Jaf-Geotechnika (partner), które od momentu podpisania umowy – a nastąpi to zaraz po zakończeniu ewentualnej procedury odwoławczej – będzie miało 10-15 miesięcy na zrealizowanie wszystkich zleconych prac. Za wykonanie dokumentacji zamawiający, czyli rządowa spółka Centralny Port Komunikacyjny (CPK), zapłaci 13,5 mln. Na realizację zadania CPK otrzyma ponad 7 mln zł ze środków Unii Europejskiej z instrumentu „Łącząc Europę” (CEF).
Nowa linia kolejowa pomiędzy Katowicami a Ostrawą ma liczyć ok. 75 km długości i obsługiwać największe miasta składami mogącymi poruszać się nawet do 240 km/h. Według planów inwestora pierwsze prace budowlane miałyby się rozpocząć w 2024 roku, a pierwsze pojazdy szynowe, głownie pasażerskie, miałyby zacząć kursować od 2030 roku. Docelowo linia ma umożliwić szybki dojazd do nowego portu lotniczego w gminie Baranów między Warszawą i Łodzią, którego budowa jest głównym celem spółki CPK.
Jeden z branych pod uwagę wariantów trasy przebiega przez Gostyń, wywołując kolizje z zabudową przy ul. Łuczników i ul. Rybnickiej. Inne równorzędne warianty czynią podobne konflikty na terenu całego powiatu mikołowskiego.
Proponowany przez Gostyń wariant, tak jak i inne warianty w granicach powiatu mikołowskiego były w ostatnich miesiącach objęte protestami ze strony gmin i powiatu, a to m.in. ze względu na znaczną ingerencję wskazanych propozycji w istniejącą tkankę i brak jakichkolwiek bezpośrednich korzyści dla mieszkańców. Jednocześnie władze brały udział w konsultacjach z inwestorem, także przy udziale samorządów z innych powiatów i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, jednak bez satysfakcjonującego rezultatu.
Ostatnie pismo ze strony władz wszystkich gmin i samego powiatu mikołowskiego w sprawie planowanej linii zostało wystosowane 20 maja 2021 roku – pełna treść tutaj. Wezwano w nim CPK do opracowania innego wariantu omijającego cały powiat:
Ze względu na niezmienne i nienegocjowalne stanowisko CPK, które nie uwzględnia rozwiązań korzystnych dla miast i gmin powiatu mikołowskiego, władze Powiatu Mikołowskiego oraz włodarze miast i gmin zgodnie stwierdzają, że wyczerpano możliwości wypracowania akceptowalnego wariantu trasy i w związku z tym wnioskują o wyznaczenie takiej trasy, która omijałaby tereny powiatu mikołowskiego.
W świetle przeprowadzonego właśnie przetargu wniosek władz samorządowych w sprawie opracowania wariantów omijających powiat może nie mieć już możliwości zaistnienia. To dlatego, że wszystkie warianty ujęte w dokumentacji przetargowej, w tym ten przez Gostyń, będą brane pod uwagę przez wyłonionego wykonawcę.
Za rok, po wypracowaniu dokumentacji – zgodnie z zapowiedziami inwestora – ma odbyć się kolejna tura konsultacji, tym razem także z udziałem mieszkańców. Wtedy będzie wiadomo jak dokładnie wyglądają omówione warianty, w tym których działek dotyczą.
Pełna dokumentacja przetargowa oraz wyniki przetargu dostępne są tutaj. Więcej informacji na temat prac nad odcinkiem można uzyskać tutaj.
Kalendarium wydarzeń:
28 października 2020 roku – Wójt Gminy Wyry wzięła udział w spotkaniu górnośląskich samorządów z przedstawicielami rządowej spółki Centralny Port Komunikacyjny w sprawie wariantów nowej linii kolejowej nr 170 na trasie Katowice-Ostrawa. Inwestor przedstawił m.in. zupełnie nową propozycję, w ramach której uwzględniono poprowadzenie torów przez Wyry i Gostyń – tj. przez Zawodzie w Wyrach, ul. Łuczników i ul. Rybnicką w Gostyni. Wójt od razu wskazała, że gmina nie jest zainteresowana przedstawioną propozycją, ponieważ szlak kolejowy poprowadzony w takim wariancie podzieliłby gminę na pół.
30 października 2020 roku – Wójt poinformowała na sesji Rady Gminy Wyry, że spółka CPK sonduje możliwość poprowadzenia linii kolejowej Katowice-Ostrawa przez teren gminy Wyry. Przedstawiła ponadto relację ze spotkania z przedstawicielami spółki. Radni podtrzymali negatywne stanowisko wójta w tej sprawie (więcej…).
10 listopada 2020 roku – Odbyło się indywidualne spotkanie przedstawicieli CPK z władzami gminy Wyry. Wójt ponownie przedstawiła negatywne stanowisko samorządu dotyczące nakreślonego przez spółkę wariantu przez Gostyń i Wyry. W alternatywie wójt zaproponowała inwestorowi wykorzystanie pod budowę linii terenów leśnych.
26 listopada 2020 roku – Sprawa planowanej linii kolejowej była głównym tematem listopadowej sesji Rady Gminy Wyry. Do debaty w roli eksperta zaproszono byłego prezesa Kolei Śląskich, z którym wypracowano strategię gminy w zakresie inwestycji, w tym alternatywne warianty do zaproponowania inwestorowi w drodze dalszych konsultacji. Radni odrzucili warianty narzucone przez spółkę CPK, w tym przedstawiony podczas tej sesji wariant dodatkowy, obejmujący wyłącznie miejscowość Wyry oraz istniejącą linię kolejową nr 169, a zamiennie wskazali dwa inne warianty, które wyznaczono z dala od istniejącej zabudowy, w obrębie lasu między gminą Wyry a Tychami (więcej…).
10 grudnia 2020 roku – Podczas nadzwyczajnej sesji Rady Gminy Wyry w drodze uchwały radni oficjalnie sprzeciwili się nitkom proponowanym przez spółkę CPK. Wbrew zapowiedziom z wcześniejszego posiedzenia, w treści protestu nie ujęto opracowanych przez radnych wariantów alternatywnych przez lasy (więcej…).
31 grudnia 2020 roku – Spółka CPK ogłosiła przetarg na opracowanie studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (STEŚ) dla linii Katowice-Ostrawa w ramach działań przygotowawczych do właściwej fazy realizacji przedsięwzięcia. Zamówieniem objęto oprotestowane warianty w granicach powiatu mikołowskiego.
20 stycznia 2021 roku – Z inicjatywy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii doszło w formie zdalnej do spotkania przedstawicieli spółki CPK i PKP PLK z gminami Łaziska Górne, Mikołów, Rybnik, Tychy oraz Wyry, celem wypracowania satysfakcjonującego dla wszystkich stron rozwiązania w sprawie przebiegu nowej linii kolejowej. Po długich rozmowach to się jednak nie udało, a inwestor zaproponował, by gminy spotkały się we własnym gronie i ustaliły dogodny wariant w oparciu o już istniejące propozycje.
4-9 lutego 2021 roku – Odbyły się wewnętrzne konsultacje przy udziale przedstawicieli m.in. gmin powiatu mikołowskiego i Tychów. W efekcie ustalono, że zaproponowana zostanie trasa przez lasy, okalająca gminę Wyry od wschodu i południa (mapa).
18 lutego 2021 roku – Doszło do spotkania z przedstawicielami spółki CPK w gronie samorządów powiatu mikołowskiego. Alternatywny przebieg przez lasy przedstawiła Wójt Gminy Wyry. Propozycja samorządowców nie spotkał się jednak z pozytywną opinią inwestora, a to, jak tłumaczono, ze względu na zbyt duże koszty po stronie środowiska naturalnego w razie realizacji inwestycji w oparciu o tereny wyłącznie leśne (więcej…).
15 marca 2021 roku – Do Ministerstwa Infrastruktury RP i spółki CPK wysłano wspólne stanowisko powiatu mikołowskiego oraz gmin powiatu dotyczące proponowanych tras linii kolejowej Katowice-Ostrawa. W piśmie wyrażono sprzeciw wobec przedstawionych dotychczas wariantów – „Żadna z przedstawionych tras (…) nie jest do zaakceptowania przez władze i mieszkańców gmin oraz Zarząd Powiatu Mikołowskiego” (treść listu).
23 marca 2021 roku – Do Starostwa Powiatowego w Mikołowie wpłynęło pismo nadesłane w odpowiedzi na stanowisko powiatu i gmin powiatu, w którym spółka CPK zapewniła o chęci dalszej współpracy celem wyłonienia takiego wariantu trasy, który „będzie budził najmniej kontrowersji w gminach powiatu mikołowskiego”. W liście przekazano też, że budowa nowej linii odciąży już istniejący szlak kolejowy przez Mikołów (treść listu).
20 maja 2021 roku – W kolejnym piśmie wysłanym przez władze powiatu mikołowskiego do CPK wskazano, że z punktu widzenia gmin i powiatu wyczerpano możliwości wypracowania akceptowalnego wariantu trasy i zawnioskowano o wyznaczenie trasy przebiegu linii, która nie przebiega przez teren powiatu (treść listu).
15 czerwca 2021 roku – Spółka CPK ogłosiła wyniki przetargu na opracowanie studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (STEŚ). Wykonawca ma 10-15 miesięcy na zrealizowanie dokumentu, który wskaże konkretne warianty do ewentualnej realizacji.