Gostyń z główną siecią kanalizacyjną do 2024 roku. Całość ma przejąć ZGK

Urząd Gminy Wyry rozstrzygnął przetarg na budowę ostatnich głównych odcinków sieci kanalizacji sanitarnej w Gostyni. Realizacja zadania zwieńczy budowę szkieletu sieci, którą zainicjowano w 2009 roku. W przyszłości instalacja ma być rozbudowywana zgodnie z zapotrzebowaniem pod skrzydłami Zakładu Gospodarki Komunalnej w Wyrach.

Pierwsze etapy i domknięcie aglomeracji
Budowa kanalizacji sanitarnej w Gostyni rozpoczęła się w 2009 roku, choć formalne kroki podjęto już w drugiej połowie 2007 roku. Na etapie projektu tworzonego do 2010 roku zdecydowano o realizacji sieci w oparciu o model kanalizacji ciśnieniowej, którego trzon stanowią przydomowe zbiorniki z pompami uruchamianymi w zależności od potrzeb.

O wyborze tego modelu zdecydowało m.in. ukształtowanie terenu, stosunkowo duży obszar do zabudowy i mała inwazyjność. W porównaniu z wybudowaną wcześniej w Wyrach siecią grawitacyjną rozwiązanie to okazało się bardziej skomplikowane w budowie i obsłudze, jednak zapewniło dużą szczelność, przez co do oczyszczalni trafiają z Gostyni wyłącznie ścieki sanitarne, a nie deszczówka czy wody gruntowe. W dokumentacji projektowej dla całej miejscowości ujęto budynki istniejące i będące wówczas w budowie.

Pierwszą nitkę zbudowano w pasie ul. Tęczowej, która biegnie w bliskim sąsiedztwie gminnej oczyszczalni ścieków w Wyrach. W kolejnym roku sieć poprowadzono wzdłuż ul. Tyskiej na odcinku od lasu do skrzyżowania z ul. Tęczową. Idąc za ciosem, w latach 2011-2013, wybudowano centralny odcinek uwzględniający pozostałą część ul. Tyskiej, większość ul. Pszczyńskiej i wschodnią część ul. Rybnickiej. Na tym etapie do kanalizacji podłączono wszystkie budynki użyteczności publicznej w tym przedszkole i szkołę.

Szybka budowa kolejnych etapów dawała nadzieję na zakończenie budowy szkieletu sieci w ciągu kilku lat. W 2012 roku optymistycznie zakładano nawet, że przy wsparciu środków zewnętrznych wszystkie główne inwestycje zostaną zakończone do 2015 roku, a budowę w jednym terminie poprowadzi jednocześnie nawet kilka firm.

Ostatecznie w 2015 roku gminie udało się skanalizować jedynie ul. Łuczników – wspólnie z budową innego odcinka w Wyrach, a potem ruszyć z siecią dalej na zachód wzdłuż ul. Rybnickiej (2017) i dalej na południe w ciągu ul. Pszczyńskiej i Miarowej (2018).

Zakończona w 2018 roku realizacja odcinka przy ul. Miarowej sfinalizowała budowę sieci w obrębie aglomeracji, czyli tam, gdzie istnienie kanalizacji jest najbardziej uzasadnione finansowo i technicznie oraz spełniony jest wskaźnik koncentracji.

Zasięg obszaru aglomeracji został ustanowiony decyzją Rady Gminy Wyry po raz pierwszy w 2008 roku m.in. w celu efektywniejszego sięgania po środki zewnętrzne. Pierwotnie obszar ten obejmował wyłącznie odcinek centralny wzdłuż części ul. Pszczyńskiej, części ul. Tyskiej oraz części ul. Rybnickiej, jednak później był dwukrotnie zmieniany.

W 2012 roku decyzją radnych do aglomeracji włączono wschodnią część miejscowości z fragmentem ul. Tyskiej i całą ul. Tęczową, a w 2014 roku kolejny fragment ul. Rybnickiej (zachód) oraz kolejny fragment ul. Pszczyńskiej i całą ul. Miarową (południe).

Aktualizacja dokumentacji i obszary poza aglomeracją
Po domknięciu inwestycji w aglomeracji gmina przystąpiła do aktualizacji posiadanej dokumentacji projektowej w celu uwzględnienia tych budynków, które w momencie tworzenia projektu w 2010 roku na mapach nie istniały. W efekcie przygotowano Program Funkcjonalno-Użytkowy (dwie wersje z 2019 i 2022 roku) oraz przeprowadzono analizy przepustowości sieci w aspekcie znacznego zagęszczenia zabudowy (2020 rok).

Wszystko dlatego, że w toku prowadzonych inwestycji coraz częściej uwidaczniały się duże rozbieżności między tym, co było opisane w projekcie, a tym co po latach faktycznie znajdowało się w terenie. Budowana sieć coraz częściej omijała nowsze budynki, to zaś spotykało się z dużym niezadowoleniem właścicieli, a gminę obligowało do prowadzenia wielu mniejszych inwestycji opartych o inne modele finansowania w celu uzupełnienia dopiero co powstałych odcinków sieci. Jak wykazały ówczesne analizy, tylko w zachodniej części Gostyni w ciągu jednej dekady wybudowano ponad 200 nowych domów.

Pod koniec 2022 roku zrealizowano budowę kolejnej rozległej części sieci wzdłuż m.in. zachodniego fragmentu ul. Rybnickiej wraz z przyległymi ulicami oraz wzdłuż wschodniego fragmentu ul. Motyla. Inwestycję przeprowadzono już wyłącznie na obszarze znajdującym się poza aglomeracją w podziale na trzy zadania. Nową sieć wykonano częściowo w ramach Programu Funkcjonalno-Użytkowego z 2019 roku (Zadanie 3).

Dokończenie szkieletu poza aglomeracją
Ostatni duży etap budowy kanalizacji w Gostyni ma ruszyć jeszcze w 2023 roku. Z końcem kwietnia gmina podpisała umowę na realizację ostatnich głównych odcinków sieci poza obszarem aglomeracji w ramach pierwotnego projektu. Poza tym do sieci mają być podłączone inne nieruchomości, których adresy w porozumieniu z właścicielami zostały zawarte w ramach zaktualizowanego Programu Funkcjonalno-Użytkowego (2022).

W ramach pierwszej części inwestycji kanalizacja powstanie przy ul. Brzozowej, Czereśniowej, Dębowej i Obrońców Ziemi Śląskiej, a także przy kolejnych odcinkach ul. Motyla, Wojciecha Drzymały, Franciszka Kłosa i Rybnickiej.

W drugim etapie wykonawca zaprojektuje i następnie zrealizuje inne odcinki według potrzeb określonych w ramach Programu Funkcjonalno-Użytkowego. W rejestrze oświadczeń złożonych w ramach programu przez mieszkańców znalazły się domy położone m.in. przy ul. Brzozowej, Bukowej, Jarzębinowej, Jesionowej, Magnolii, Motyla, Kasztanowej, Lipowej, Stokrotek, Wierzbowej, Wiśniowej i Zaleśnej.

Uwaga: Po rozmowach z wykonawcą urząd gminy ma opublikować na swojej stronie kompletny wykaz ulic objętych tym zadaniem wraz z harmonogramem prac.

W sumie w ramach obu zadań w ciągu 14 miesięcy do gostyńskiej sieci kanalizacji sanitarnej ma zostać podłączonych prawie 200 budynków.

Kolejne inwestycje pod skrzydłami ZGK Wyry?
Jeśli budowa zostanie ukończona zgodnie z planem to już za rok, w I połowie 2024 roku, zakończą się odbiory, a Gostyń będzie już w całości opleciona siecią kanalizacji sanitarnej.

Do budowy liczącej wiele kilometrów sieci, prócz środków własnych inwestora – gminy Wyry, wykorzystano fundusze Unii Europejskiej (większość etapów), dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach (etap centralny) oraz dotację w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład (ostatni etap).

Realizacja całego szkieletu sieci i wszystkich zaplanowanych na dziś odcinków uzupełniających nie będzie oznaczała zakończenia inwestycji w kanalizację. Do sieci wciąż włączane będą kolejne nowe budynki, a czasem pewnie i całe nowe ulice.

Nowe inwestycje, w tym prace związane z konserwacją eksploatowanej już sieci, według planów gminy ma prowadzić Zakład Gospodarki Komunalnej w Wyrach, którego siedziba mieści się na terenie oczyszczalni ścieków w Wyrach przy ul. Wagonowej 35. Po 2024 roku pod skrzydła ZGK ma trafić cała wybudowana przez gminę sieć. To zaś ma pozwolić zakładowi na łatwiejsze administrowanie siecią w tym podejmowanie decyzji o rozbudowie wybranych odcinków, przyłączaniu nowych budynków czy zlecaniu prac konserwacyjnych.

Większą inwestycją po stronie gminy może być w przyszłości rozbudowa gminnej oczyszczali ścieków, ponieważ z każdym kolejnym wykonanym przyłączem zwiększa się jej obciążenie hydrauliczne. Władze gminy już dziś mają mieć to na uwadze.