Metropolia w praktyce – od stycznia 2018 jedna taryfa biletowa

Od nowego roku w zasięgu tych samych biletów, za pośrednictwem których możliwy jest dziś przejazd w ramach tyskiej komunikacji miejskiej, znajdzie się obszar całej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii wraz z przyległościami. Dzięki nowej taryfie biletowej wchodzącej w życie z dniem 1 stycznia 2018 roku, podróż autobusem, trolejbusem i tramwajem w gminach centralnej części województwa śląskiego odbywać się będzie w ramach biletu wspólnego dla trzech organizatorów – KZK GOP, MZKP Tarnowskie Góry i MZK Tychy. Ta ważna zmiana to pierwsza namacalna korzyść wynikająca z powołania do życia GZM. Dodatkowo, dla uczniów szkół podstawowych komunikacja miejska będzie od nowego roku zupełnie bezpłatna.

Nowe ceny biletów jednorazowych
Wprowadzając jedną taryfę władze metropolii zdecydowały, że ceny biletów jednorazowych zostaną zrównane do tych obowiązujących w MZK Tychy – sieci najbardziej atrakcyjnej cenowo. Dzięki temu mieszkańcy Zabrza czy Mysłowic, dotąd podlegający droższej taryfie KZK GOP, za bilety zapłacą mniej. Dla mieszkańców Gostyni, Kobióra czy Tychów ceny biletów pozostaną bez zmian, o ile skorzystają z biletów elektronicznych.

Nowa taryfa biletowa, podobnie jak miało to miejsce wcześniej w taryfie KZK GOP, rozróżnia ceny biletów tradycyjnych i elektronicznych. I tak, dotychczasowy tyski bilet ulgowy na 20 minut w wersji tradycyjnej (także ten u kierowcy) będzie kosztował 1,60 zł (wcześniej 1,50 zł), a elektroniczny 1,50 zł. Bilet normalny w wersji tradycyjnej na 20 min będzie z kolei kosztował 3,20 zł (wcześniej 3,00 zł), a elektroniczny 3,00 zł¹.

Ponadto od stycznia z biletów będzie można korzystać także w systemie strefowym², znanym z KZK GOP. W tym systemie, jeśli pasażer zdecyduje się wedle niego podróżować, bilet na 20 min obowiązuje zamiennie na obszarze jednej gminy, bilet na 40 min na obszarze dwóch gmin, a bilet na 90 min na obszarze trzech i więcej gmin. Na niektórych relacjach (np. na trasie linii nr 1 z Tychów do Katowic³) jest to system dla pasażera korzystniejszy niż dobrze znany system czasowy.

Bilety papierowe to bilety kupione w kiosku, kolekturze, w automacie ŚKUP lub u kierowcy. Bilety elektroniczne to bilety zakupione za pośrednictwem karty ŚKUP lub przez aplikację zainstalowaną w telefonie komórkowym (moBilet, skyCash).

Wraz z nową taryfą biletową zmianie ulega wizualna strona biletów papierowych dla dotychczasowych użytkowników sieci MZK Tychy. Nowe bilety będą drukowane według wzoru stosowanego dotąd przez KZK GOP i MZKP Tarnowskie Góry, z tym że na awersie znajdzie się teraz m.in. pełna nazwa metropolii oraz nazwy wszystkich trzech organizatorów działających na jej terenie, w tym MZK w Tychach⁴. Bilety jednorazowe papierowe sieci MZK Tychy (stare ceny i wzór) zachowują swoją ważność, o ile po nowym roku będą kasowane wraz z biletami uzupełniającymi w wysokości 0,20 zł lub 0,10 zł (do nabycia w tych samych punktach sprzedaży). Takie bilety, po dopłacie, będą honorowane na wszystkich liniach komunikacji miejskiej na terenie GZM⁵.

Uczniowie SP pojadą bez biletów
Również od stycznia 2018 roku, początkowo na podstawie ważnej legitymacji szkolnej, komunikacja miejska dla dzieci i młodzieży do 16. roku życia będzie bezpłatna. Dzięki temu uczniowie szkół podstawowych będą mogli dojeżdżać komunikacją miejską nie tylko na zajęcia w szkole, ale też dostać się na basen w Mikołowie czy do kina w Katowicach.

Docelowo wszyscy uczniowie uprawnieni do bezpłatnych przejazdów będą musieli zaopatrzyć się w spersonalizowane karty ŚKUP, zawierającą informacje o uldze⁶.

Nowe ceny biletów okresowych
Nieco później, bo od kwietnia 2018 roku, zaczną obowiązywać nowe ceny biletów okresowych, zarówno tych miesięcznych jak i kwartalnych. W porównaniu z cennikiem MZK Tychy z 2017 roku wszystkie bilety okresowe będą droższe o kilka złotych. Dotychczasowy normalny bilet miesięczny za 120 zł będzie kosztował 132 zł, a ulgowy za 60 zł po zmianach 66 zł⁷. Wzrost cen rekompensuje zasięg zwiększony o wszystkie miasta i środki transportu – autobusy, trolejbusy i tramwaje. Dzięki temu przesiadka z autobusu linii 29 lub 45 w Brynowie do tramwaju nr 6 w kierunku Katowic będzie równie przyjemna jak przesiadka z autobusu linii 294 na 45 w Mikołowie.

ŚKUP w tyskich autobusach
Od nowego roku rozpocznie się proces przystosowywania autobusów kursujących na zlecenie MZK Tychy do funkcjonalności oferowanej przez Śląską Kartę Usług Publicznych (ŚKUP). Zakupione i zainstalowane zostaną nowe kasowniki i komputery pokładowe, na które GZM wyda 12 mln zł⁸.

Karta ŚKUP o wymiarach i budowie zbliżonej do współczesnej karty debetowej (też posiada chip i moduł zbliżeniowy), działa na zasadzie elektronicznej portmonetki, dzięki której możliwy jest zakup biletu elektronicznego, a więc biletu nieco tańszego od biletu papierowego – w alternatywie do aplikacji na telefony komórkowe.

Za pośrednictwem karty możliwe jest wcześniejsze kupno biletu jednorazowego lub okresowego na stronie portal.kartaskup.pl – do aktywacji przy kasowniku – lub zakup konkretnego biletu już przy samym kasowniku, o ile na koncie przypisanym do karty znajdują się odpowiednie środki (przelane wcześniej na numer konta karty lub przez portal). Rozwiązanie ma tą zaletę nad aplikacjami mobilnymi, że zadziała także wtedy, gdy w telefonie rozładuje się bateria. Karta stanowi też znaczne ułatwienie dla osób, które sporadycznie korzystają z komunikacji miejskiej. Gdy na karcie znajduje się pewna pula środków np. 20 zł, wystarczy wejść do pojazdu np. w Gostyni, przyłożyć kartę do czytnika (bez wybierania biletu), a po wyjściu z autobusu np. w Mikołowie, ponowić czynność. Na podstawie przebytej trasy, system sam pobierze z konta odpowiednią kwotę za przejazd, maksymalnie 4,80 zł.

Istnieją dwa rodzaje kart ŚKUP – spersonalizowana i niespersonalizowana. Ta pierwsza jest przypisana do użytkownika i wymaga złożenia wniosku, ale umożliwia przez to zakup biletów imiennych, także z zakodowaną ulgą (nie trzeba wówczas okazywać legitymacji podczas kontroli). Druga – niespersonalizowana – pozwala na korzystanie z biletów elektronicznych po jej wydaniu i doładowaniu np. w automacie ŚKUP (kaucja zwrotna 5 zł⁹), bez żadnych formalności. Karta spersonalizowana jest ważna przez 48 miesięcy, a niespersonalizowana minimum 42 miesiące od wydania¹⁰.

Aby już dziś otrzymać kartę spersonalizowaną należy złożyć wniosek za pośrednictwem strony portal.kartaskup.pl lub w punkcie obsługi, a po wskazanym terminie, odebrać kartę w punkcie. Na dzień dzisiejszy wszystkie punkty obsługi są zlokalizowane jedynie w największych miastach m.in. w Tychach i Katowicach. Niewykluczone, że po wdrożeniu kasowników ŚKUP w tyskich autobusach, nowe punkty powstaną też w gminach znajdujących się na terenie powiatu mikołowskiego.

Karta ŚKUP i projekt z nią związany funkcjonuje już w Tychach, ale w ograniczonym zakresie. Za pomocą karty można korzystać z parkomatów, a w automatach ŚKUP kupować papierowe bilety MZK Tychy i KZK GOP czy doładować kartę na poczet opłaty parkingowej i biletów elektronicznych sieci KZK GOP.

Metropolia promuje transport miejski
Zmiany w komunikacji miejskiej wspiera akcja informacyjna prowadzona pod hasłem „Obierz kurs na metropolię”. Jej istotną odsłonę stanowi strona internetowa metropoliajedziemy.pl, która w przystępny sposób prezentuje wszystkie szczegóły „biletowej rewolucji”. Na stronie można nie tylko zapoznać się z założeniami nowej taryfy, ale też poznać odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Szerokie wsparcie promocyjne, a przede wszystkim zastosowane od nowego roku udogodnienia, mają szansę jeszcze bardziej spopularyzować komunikację miejską wśród mieszkańców GZM. To ważne, bo większa liczba pasażerów może przełożyć się na gęstszą siatkę połączeń – w tym na liniach w Gostyni, uspokojenie ruchu na drogach, a w dłuższej perspektywie również poprawę stanu środowiska naturalnego.

Dobrze funkcjonujący transport miejski, z którego chętnie korzystają mieszkańcy, to niewątpliwie główny wyznacznik współczesnych europejskich metropolii.