Las przy schronie bojowym „Sowiniec” niczym garnizon, łąka przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Września 1939 roku jak pole bitewne – tak na jeden weekend maja, zwykle ten ostatni, prezentuje się obszar położony w rejonie ul. Tęczowej i Tyskiej w Gostyni. To za sprawą organizowanej tam imprezy pod nazwą „Bitwa Wyrska – Bój o Gostyń” i dorocznego zjazdu grup rekonstrukcyjnych, rozgrywających przed publicznością epizody działań prowadzonych w ramach polskiej wojny obronnej z 1939 roku. Tym razem impreza ta odbyła się już po raz piętnasty, w sobotę 25 maja 2019 roku.
Wydarzenie rozpoczęło się od musztry paradnej w wykonaniu uczniów klasy mundurowej Zespołu Szkół Energetycznych i Usługowych w Łaziskach Górnych i koncertu w wykonaniu orkiestry dętej KWK „Bolesław Śmiały” w Łaziskach Średnich. Po tym nastąpiło powitanie uczestników i gości oraz złożenie przez delegacje wiązanek kwiatów przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Września 1939 roku.
– Naszym głównym celem tego przedsięwzięcia jest przypominanie o historycznych wydarzeniach, jakie miały miejsce tu, na tych polach, we wrześniu 1939 roku. Organizujemy tę inscenizację przede wszystkim po to, by nie zapomnieć o tych, którzy oddali życie za ojczyznę, byśmy mogli dziś żyć w pokoju. Chcemy pokazać, głownie dzieciom i młodzieży, kawałek historii, by pamiętali – to tu, w tym miejscu 80 lat temu, toczyły się jedne z pierwszych walk wojny obronnej, które rozegrały się we wrześniu 1939 roku – przypomniała wójt Barbara Prasoł, witając zgromadzonych.
Jubileuszową edycję po zakończeniu inscenizacji historycznej i przejściu defilady grup rekonstrukcyjnych, uświetnił pokaz kawalerii konnej, prezentacja możliwości czołgu PT-91 i pojazdu patrolowego Oshkosh, a później także widowisko w wykonaniu skoczków spadochronowych. W rejonie schronu bojowego odbył się tradycyjny Piknik Forteczny, w czasie którego wystąpił m.in. zespół „Baciary” i zespół „Optima”. W międzyczasie jak co roku można było zwiedzić schron bojowy przy ul. Tęczowej, przyjrzeć się z bliska stanowiskom grup rekonstrukcyjnych, zapoznać z ekspozycją przedwojennych rowerów czy też skorzystać z oferty stoisk tematycznych.
Całą imprezę w tym roku poprowadził Wojciech Wieczorek, a narratorem głównego widowiska był niezmiennie Paweł Lekki z radiowej Jedynki. Nad bezpieczeństwem uczestników przez cały czas czuwali strażacy z OSP Gostyń i OSP Wyry, policjanci z Komendy Powiatowej Policji w Mikołowie oraz strażnicy miejscy z Łazisk Górnych.
Organizatorami wydarzenia byli: Stowarzyszenie na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”, Regionalny Instytut Kultury w Katowicach i gmina Wyry.
Jak to się wszystko zaczęło…
Pierwsza edycja imprezy odbyła się w 2005 roku w rejonie schronu bojowego „Sowiniec” przy ul. Tęczowej, czyli w miejscu, w którym na znacznie szerszą niż wcześniej skalę zaczęto utrwalać pamięć o wydarzeniach mających miejsce w Gostyni we wrześniu 1939 roku. Doszło do tego za sprawą Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”, które dwa lata wcześniej zajęło się renowacją zaniedbanego gostyńskiego schronu. Od tamtej pory impreza odbywa się nieprzerwanie, co roku, przy współpracy samorządu terytorialnego i organizacji wojskowych, oraz wsparciu licznych sponsorów. Przez ten czas nieco zmieniła się główna lokalizacja, program widowiska uległ znacznemu rozszerzeniu, ale idea towarzysząca wydarzeniu pozostała ta sama.
