Na przełomie lipca i sierpnia br. w gminie Wyry zaczął działać publiczny, całoroczny system wypożyczania rowerów Metrorower w ramach wspólnego projektu 31 gmin Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Za nami pierwszy sezon działania tego systemu, który według danych operatora służy mieszkańcom do celów transportowych na tzw. ostatniej mili.
Podsumowanie pierwszego sezonu
Jak przekazała spółka Nextbike, operator systemu Metrorower, w okresie od 1 sierpnia do 30 listopada (sezon letni) w ramach 6 stacji zlokalizowanych na terenie gminy Wyry odnotowano 225 wypożyczeń, w tym 163 w Gostyni (72,5%) i 62 w Wyrach (27,5%).
Średnio w każdym miesiącu po publiczne jednoślady w obu miejscowościach gminy sięgano średnio 56 razy – co oznacza, że z systemu korzystano średnio 1-2 razy dziennie. W Gostyni było to średnio 41 razy w miesiącu, a w Wyrach średnio 15 razy w miesiącu.
Miesiącem, w którym rowery cieszyły się największą popularnością był wrzesień (66 wypożyczeń). Natomiast najmniejszą aktywność zanotowano w listopadzie (34 wypożyczenia). W samej Gostyni po metrorowery najchętniej sięgano w październiku (55 wypożyczeń), a w samych Wyrach we wrześniu (26 wypożyczeń).
Tabela 1. Liczba wypożyczeń w podziale na miejscowości w kolejnych miesiącach
| sierpień | wrzesień | październik | listopad | SUMA | |
|---|---|---|---|---|---|
| Gostyń | 38 | 40 | 55 | 30 | 163 |
| Wyry | 25 | 26 | 7 | 4 | 62 |
| Cała gmina | 63 | 66 | 62 | 34 | 225 |
Najwięcej wypożyczeń przy ul. Dębowej
Jak wynika z danych udostępnionych przez spółkę Nextbike, użytkownicy systemu na terenie gminy Wyry najchętniej korzystali ze stacji znajdujących się w Gostyni.
Najpopularniejszą stacją okazała się stacja zlokalizowana przy ul. Dębowej w Gostyni, za pośrednictwem której dokonano 70 wypożyczeń – czyli 31,1% wszystkich wypożyczeń zrealizowanych na terenie gminy. Na drugim miejscu uplasowała się stacja przy Szkole Podstawowej im. Bohaterów Września 1939 w Gostyni (55 wypożyczeń – 24,4%), a na trzecim stacja w centrum Gostyni (38 wypożyczeń – 16,9%).
Poza podium znalazły się stacje zlokalizowane w Wyrach: stacja przy jeziorze Wicie (30 wypożyczeń – 13,3%), stacja przed urzędem gminy (20 wypożyczeń – 8,9%) oraz stacja przy przejeździe kolejowym przy ul. Pszczyńskiej (12 wypożyczeń – 5,3%).
Tabela 2. Najpopularniejsze stacje na terenie gminy Wyry
| Nr stacji | Lokalizacja | Miejscowość | Liczba wypożyczeń ↑ |
|---|---|---|---|
| 27583 | ul. Dębowa | Gostyń | 70 (31,1%) |
| 27835 | Szkoła | Gostyń | 55 (24,4%) |
| 27897 | Centrum | Gostyń | 38 (16,9%) |
| 27321 | Jezioro Wicie | Wyry | 30 (13,3%) |
| 27035 | Urząd gminy | Wyry | 20 (8,9%) |
| 27486 | Przejazd kolejowy | Wyry | 12 (5,3%) |
Najpopularniejsze kierunki podróży
Według danych spółki Nextbike, użytkownicy korzystający ze stacji w gminie najchętniej podróżowali pomiędzy dworcem PKP w Łaziskach Średnich a ul. Dębową w Gostyni. Tę trasę od sierpnia do listopada pokonano 54 razy, a w odwrotnym kierunku 27 razy. Mieszkańcy bardzo chętnie podróżowali też między ul. Dębową i szkołą podstawową w Gostyni – trasę od szkoły pokonano 28 razy, a od ul. Dębowej 16 razy.
Popularność zdobyły też trasy z tymi samymi stacjami jako punktem początkowym i końcowym. W ten sposób z metropolitalnych jednośladów korzystano w ramach wszystkich stacji w gminie, ale najchętniej przy ul. Dębowej w Gostyni (14 wypożyczeń), przy jeziorze Wicie w Wyrach (14 wypożyczeń) i w centrum Gostyni (11 wypożyczeń).
Tabela 3. Najpopularniejsze trasy z/do gminy Wyry
| Trasa (od punktu A do punktu B) | Liczba przejazdów ↑ |
|---|---|
| Łaziska Średnie Dworzec PKP – Gostyń Dębowa | 54 |
| Gostyń Szkoła – Gostyń Dębowa | 28 |
| Gostyń Dębowa – Łaziska Średnie Dworzec PKP | 27 |
| Gostyń Dębowa – Gostyń Szkoła | 16 |
| Jezioro Wicie – Jezioro Wicie | 14 |
| Gostyń Dębowa – Gostyń Dębowa | 14 |
| Gostyń Centrum – Gostyń Centrum | 11 |
| Gostyń Centrum – Gostyń Szkoła | 10 |
Mieszkańcy relatywnie chętnie (po 6 przejazdów) podróżowali również pomiędzy: siedzibą oddziału NFZ w Tychach i ul. Dębową, centrum Skałka w Tychach i centrum Gostyni, oraz Placem Ratuszowym w Łaziskach Górnych i centrum Gostyni.
Najciekawsze kierunki podróży
Analiza danych przekazanych przez spółkę Nextbike wykazała, że metrorowerami na trasach z i do gminy Wyry użytkownicy systemu przemieszczali się w ramach aż 73 kierunków, które połączyły Gostyń i Wyry z Łaziskami Górnymi, Tychami, Mikołowem, a nawet Siemianowicami Śląskimi (!). W sumie za pośrednictwem gminnych stacji zrealizowano 280 przejazdów wewnątrz gminy i z/do innych gmin.
Najbardziej wymagającą trasą pokonaną przez użytkowników systemu była trasa pomiędzy stacją przy rondzie w dzielnicy Michałkowice w Siemianowicach Śląskich a stacją przy urzędzie gminy w Wyrach (sierpień, 3 wypożyczenia, długość trasy: 30 km).
Na liście wyróżniają się też trasy: z Urbanowic w Tychach do jeziora Wicie (sierpień, 2 wypożyczenia, długość trasy: 13 km), z mikołowskiego rynku do Urzędu Gminy Wyry (wrzesień i listopad, 2 wypożyczenia, długość trasy: 5 km), z ronda przy WORD w Tychach do centrum Gostyni (wrzesień, 2 wypożyczenia, długość trasy: 9 km).
Tabela 4. Najciekawsze trasy z udziałem stacji w gminie Wyry
| Punkt A | Punkt B | Szczegóły |
|---|---|---|
| Michałkowice rondo (Siemianowice Śląskie) | Urząd Gminy Wyry | sierpień 2024, 3 wypożyczenia, długość trasy: 30 km |
| Tychy Urbanowice | Jezioro Wicie | sierpień 2024, 2 wypożyczenia, długość trasy: 13 km |
| Tychy WORD | Centrum Gostyni | 2 wypożyczenia, długość trasy: 9 km |
| Mikołów Rynek | Urząd Gminy Wyry | 2 wypożyczenia, długość trasy: 5 km |
Metrorower w okresie testowym
Tuż przed oficjalnym rozszerzeniem systemu Metrorower w dniach 28-31 lipca (okres ten nie został ujęty w podsumowaniu) z udziałem stacji w gminie Wyry dokonano przejazdów na 11 trasach w ramach 8 kierunków, w tym 2 unikalnych: pomiędzy III LO Tychy a centrum Gostyni (2 razy) oraz pomiędzy parkiem Jaworek w Tychach a centrum Gostyni (1 raz).
Wnioski po pierwszym sezonie letnim
1. Metrorowery (rowery) cieszą się w Gostyni większym zainteresowaniem ze względu na sprzyjające ukształtowanie terenu (trasy wewnątrz miejscowości i między Gostynią a Łaziskami Średnimi czy Tychami nie są wymagające) oraz stosunkowo duże odległości pomiędzy istotnymi punktami (rowerem jest szybciej niż pieszo).
2. Najpopularniejsze trasy pomiędzy Łaziskami Średnimi a Gostynią oraz ul. Dębową i szkołą podstawową w Gostyni dowodzą, że metrorowery służą użytkownikom w celach komunikacyjnych na tzw. pierwszej i ostatniej mili – mieszkańcy ul. Dębowej i okolic pozbawieni bezpośredniego dostępu do komunikacji miejskiej mają możliwość dojazdu m.in. do przystanków autobusowych przy dworcu w Łaziskach Średnich i szkole podstawowej w ramach jednego biletu długookresowego Transport GZM.
3. Z tego samego powodu być może dobrym pomysłem byłoby wyznaczenie stacji przy ul. Tyskiej – zapewniając mieszkańcom dodatkową możliwość dojazdu z i do przystanku autobusowego w centrum Gostyni, a w przyszłości również do dworca kolejowego w Wyrach. Obecnie rejon ul. Tyskiej objęty jest strefą zwrotu – w ostatnim sezonie mieszkańcy pozostawiali rowery w tej strefie – ale parkowanie poza stacjami każdorazowo wiąże się z dodatkową opłatą w wysokości 10 zł, niezależnie od tego, czy użytkownik korzysta z systemu w ramach biletu długookresowego czy standardowego cennika.
4. Publiczne jednoślady mogą zyskać większe zainteresowanie po zakończeniu remontu drogi wojewódzkiej nr 928, co wiąże się z oddaniem do użytku ciągów pieszo-rowerowych i ścieżek rowerowych. Zwiększy się wówczas liczba punktów, do których bezpiecznie można dotrzeć rowerem – zarówno wewnątrz gminy, jak i poza nią.
5. Przejazdy pomiędzy gminą a różnymi punktami w Tychach i odwrotnie wskazują, że mieszkańcy potencjalnie byliby zainteresowani rozszerzeniem sieci velostrad GZM o velostradę pomiędzy gminą Wyry a Tychami. Trasa ta od lat cieszy się powodzeniem wśród rowerzystów, ale po raz pierwszy zebrano dane, które to potwierdzają.
6. Wraz z rosnącym zainteresowaniem powinna rosnąć liczba rowerów dostępnych na gminnych stacjach. Obecnie w sezonie letnim operator zapewnia na każdej z nich min. 1 rower. Jedynym wyjątkiem jest stacja przy szkole w Gostyni – min. 2 rowery. Taki stan nie daje gwarancji, że wolny rower będzie zawsze dostępny na stacji.
7. Inne… Zachęcamy do pozostawienia opinii w sekcji komentarzy pod tekstem.
Trzeci system w Polsce pod względem liczby wypożyczeń
Metrorower został uruchomiony w lutym 2024 roku, początkowo na obszarze 8 gmin1, a następnie – z początkiem sierpnia – rozszerzony o kolejne 23 gminy2, tak aby finalnie połączyć 31 gmin GZM i utworzyć największy obszarowo tego typu system w Polsce.
W sezonie letnim użytkownicy Metroroweru – to już ponad 145 tys. osób – wypożyczyli rowery nieco ponad 1 mln razy, pokonując łączny dystans ponad 3,74 mln km. Najwięcej wypożyczeń w ramach metropolii odnotowano w Katowicach, Gliwicach, Chorzowie i Sosnowcu3. Dla porównania w Warszawie publiczne rowery wypożyczono 3,5 mln razy, a we Wrocławiu 1,5 mln razy4, co czyni Metrorower dopiero trzecim systemem w Polsce pod względem liczby wypożyczeń.
Przejazdy rozliczane są według cennika (od 1 zł za pierwsze 30 minut) lub w ramach biletów długookresowych (60 min dziennie bez opłat), co doceniono m.in. podczas kongresu Smart City Expo World w Barcelonie5.
Obsługa i utrzymanie systemu kosztuje ok. 50 mln zł rocznie. Część tej kwoty pokrywają wpływy z opłat wnoszonych przez użytkowników, ale nie wszystko6.
Obecnie, od 1 grudnia do 31 marca, Metrorower działa w trybie zimowym, co wiąże się z tym, że na ulicach dostępnych jest mniej rowerów (3,5 tys. z 7 tys.). Mimo to w dniach 1-16 grudnia miejskie jednoślady zostały wypożyczone już ponad 16 tys. razy7.
