Niecodzienną podróż śladami gostyńskiej historii, od Kolumny Trójcy Świętej po Pomnik Pamięci Żołnierzy Września 1939 roku, odbyli w sobotę 23 czerwca mieszkańcy powiatu mikołowskiego i miasta Tychy, którzy wzięli udział w spacerze historycznym zorganizowanym przez Mikołowskie Towarzystwo Historyczne. Specjalną trasą, pełną wielu opowieści i ciekawostek, wszystkich zainteresowanych oprowadzili historycy z Gostyni – pani Lidia Borowian-Cyba i pan Henryk Cyba, autorzy monografii obejmującej dzieje miejscowości od średniowiecza do wybuchu II wojny światowej.
Pasjonaci lokalnej historii, pragnący poznać bliżej nie zawsze prostą i jednoznaczną przeszłość Gostyni, rozpoczęli zwiedzanie o godz. 10.00, w samym centrum przy mapie miejscowości. Obszerny plan na wstępie posłużył nie tylko do przedstawienia trasy czy określonych wcześniej punktów spaceru, ale też omówienia zmian granic miejscowości, wraz z ich daleko idącymi konsekwencjami.
Właściwe zwiedzanie zaczęło się jednak od Kolumny Trójcy Świętej, wzniesionej przez gminę Gostyń w 1897 roku, którą wyróżnia historia powstania, lokalizacja oraz bardzo pieczołowite wykonanie – jak podkreślano, to nie tylko ważny zabytek, ale i dzieło sztuki. U podstawy obiektu uczestnicy poznali m.in. przebieg dawnych szlaków handlowych i dzieje gostyńskiego szkolnictwa.
Z centrum wszyscy udali się na zachód Gostyni, w stronę tzw. wału szwedzkiego i zlokalizowanej tam kapliczki z kamiennym krzyżem i rzeźbą Matki Boskiej Bolesnej, wzniesionej w 1844 roku. Na miejscu podziwiano nie tylko walory estetyczne tego najstarszego w miejscowości zabytku sakralnego, ale też wyjątkową kompozycję otoczenia, wprost nawiązującą do minionych wieków. Przywołano historie związane z kapliczką, najbliższą okolicą i innymi powiązanymi z nią odkryciami.
Kolejnym punktem na trasie spaceru był obszar przynależny do parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i najbliższa okolica. U bram zapoznano m.in. z historią parafii i starego kościoła, a zwłaszcza przeszłością dzwonu, umieszczonego przed laty u szczytu wieży. Przechodząc przez cmentarz, przywołano losy przedwojennych proboszczów, pochowanych u podnóża świątyni. Dzięki uprzejmości ks. prob. Rafała Październioka, wszyscy chętni zwiedzili wnętrza starego kościoła, który pełni dziś rolę kaplicy cmentarnej.
Z okolic cmentarza wszyscy udali się na tzw. werk, w pobliże kanału Młynówka. Choć w miejscu tym nie zachowała się zabudowa świadcząca o funkcjonowaniu w okolicy huty „Adelajda”, za sprawą starych zdjęć oraz gotowego planu, zrekonstruowano w przestrzeni umiejscowienie dawnej zabudowy i określono funkcje poszczególnych jej części. Brak wyraźnych śladów przeszłości wynagrodził też widok na malownicze łąki i pola, schodzące łagodnie w kierunku rzeki Gostynki.
Kierując się dalej na wschód, zahaczono o ul. Tęczową i rejon po stacji napędowej kolejki liniowej, która łączyła niegdyś kopalnię „Boże Dary” w Kostuchnie z Elektrownią Łaziska. Na miejscu nakreślono dokładną lokalizację instalacji, a także przebieg zbiegających się w Gostyni linii. Kolejnym ważnym punktem w tej okolicy był schron bojowy „Sowiniec”. Podziwiając obecny stan obiektu, przywołano nie tylko plany, jakimi kierowano się przy jego budowie, ale wspomniano też późniejsze losy schronu, aż do czasu renowacji.
Wędrówkę historyczną zwieńczono w miejscu szczególnym, a zarazem najbardziej z miejscowością kojarzonym – przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Września 1939 roku. W jego obliczu raz jeszcze przywołano fakty dotyczące bitwy, jaka dokonała się na polach gostyńskich w pierwszych dniach września 1939 roku, w ramach wojny obronnej Polski. Wspomniano też m.in. inicjatorów budowy, powojenną ofiarność mieszkańców i kolejnych opiekunów pomnika.
Mimo bardzo kapryśnych warunków pogodowych, sobotnie wydarzenie bez przeszkód osiągnęło określony na starcie cel, którym było przybliżenie uczestnikom historii miejscowości. Goście poznali obiekty i miejsca o których dotąd często nie mieli pojęcia (zaskoczeniem było nawet to, jak Gostyń jest rozległa), a mieszkańcy miejscowości na nowo odkryli jej piękno i wyjątkowość.
| WIĘCEJ O HISTORII GOSTYNI W KSIĄŻCE: | |
|---|---|
 | Gostyń od średniowiecza do współczesności / Lidia Borowian-Cyba, Henryk Cyba, Joanna Pasierbek-Konieczny Katowice : Księgarnia św. Jacka, 2016. - 439 s. : il. (w tym kolor.) ; 24 cm ISBN 978-83-7030-999-2 Książka składa się z dwóch części. Pierwsza z nich dotyczy dawniejszych dziejów Gostyni, począwszy od średniowiecza. Druga czasu od 1939 do 2016 roku. |
