Święto Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, pierwsze takie w historii, obchodzone było w sobotę 2 lipca dla uczczenia pięciolecia istnienia GZM. Na terenie gmin tworzących związek metropolitalny zorganizowano tego dnia wiele różnych wydarzeń i mikrowypraw. W gminie Wyry mieszkańców zaproszono na spacer śladami historii.
Mikrowyprawa pod patronatem GZM
Spacer historyczny wpisujący się w harmonogram metropolitalnego święta przebiegającego przez cały dzień pod hasłem „Kierunek➔GZM” rozpoczął się o godz. 10.00 przed wejściem do schronu bojowego „Sowiniec” – to jest w obok obiektu od lat stanowiącego najbardziej znaną atrakcję turystyczną gminy Wyry – przy udziale 20 zainteresowanych osób.
Spacer poprowadził Arkadiusz Dominiec, twórca i właściciel Muzeum Śląskiego Września 1939 w Tychach ze Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”, które przed laty ocaliło schron tworząc w nim wyjątkową izbę muzealną.
Wizyta w schronie
Mikrowyprawa śladami historii Gostyni i Wyr była podzielona na kilka etapów wytyczonych w obrębie ul. Tęczowej w Gostyni. Na początku uczestnicy spaceru zwiedzili dokładnie wnętrze schronu bojowego, zapoznając się m.in. z jego wyposażeniem, ale też wieloma ciekawostkami i historiami związanymi z dokonaną przed laty rewitalizacją.
Jednak nie tylko, bo pan Arkadiusz podzielił się również planami co do innych obiektów znajdujących się w gminie – urokliwego schronu polowego na Starej Pile oraz schronu bojowego typu ciężkiego w Wyrach, który można odnaleźć idąc drogą nieopodal strażnicy OSP Wyry. Za sprawą „Pro Fortalicium” z czasem oba te interesujące obiekty, wraz z „Sowińcem”, mogą stać się częścią większego szlaku turystycznego.
Po wyjściu uczestnicy wyprawy zostali zapoznani z zewnętrznym wyposażeniem schronu bojowego, na które składają się m.in. specjalne pręty zwane „świńskimi ogonkami”. Ponadto omówione zostało całe otoczenie schronu, także w bardzo interesującym ujęciu historycznym. Pan Arkadiusz przypomniał też o najważniejszych wydarzeniach ostatnich lat, nawiązując m.in. do wizyty dziennikarza Bogusława Wołoszańskiego, który w 2016 roku przyjechał do gminy wraz z ekipą telewizyjną w ramach cyklu “Tajna historia XX wieku”.
Nieco oddalając się od schronu w kierunku centrum Gostyni, spacerowicze mieli następnie okazję zajrzeć do znajdujących się nieopodal schronu okopów.
Przechadzka po okolicy
Później wszyscy udali się wzdłuż ul. Tęczowej w stronę Pomnika Pamięci Żołnierzy Września 1939 roku, by rozpocząć tam kolejny etap mikrowyprawy.
Na miejscu uczestnicy spaceru zostali pokrótce zapoznani z przebiegiem bitwy, która rozegrała się w obrębie Wyr i Gostyni w pierwszych dniach września 1939 roku w ramach wojny obronnej. Pan Arkadiusz następnie m.in. dokładnie omówił historią obiektu, zwłaszcza w nawiązaniu do jego genezy i znajdującej się przy krzyżu mogiły żołnierzy, przybliżył postać pułkownika Władysława Kiełbasy, a także określił rolę polskiego pociągu pancernego „Groźny” oraz kolejki linowej do transportu węgla funkcjonującej między Kostuchną a Łaziskami w prowadzonych w okolicy walkach.
Z tą wiedzą uczestnicy spaceru weszli następnie na teren pomnika, by dokładnie się mu przyjrzeć, a także zapoznać z treścią znajdujących się na nim tablic.
W ramach kolejnego etapu wyprawy spacerowicze udali się w głąb lasu, podążając wzdłuż ścieżki wychodzącej obok pomnika w kierunku Tychów-Żwakowa. Idąc śladem pana Arkadiusza zobaczyli obiekty wykorzystywane przez żołnierzy – najpierw rów i groblę, a dalej, zbaczając z głównej drogi, stanowisko armaty przeciwpancernej Bofors.
W tym miejscu pan Arkadiusz zapoznał wszystkich z wynikami badań, jakie na przestrzeni lat prowadził wraz z kolegami na terenie lasu. Podczas przeczesywania okolicy nie tylko ustalono m.in. lokalizację wspomnianego wcześniej stanowiska, ale też odnaleziono wiele cennych przedmiotów – np. gwizdek oficerski, skrzynię z amunicją i polski karabin. Część z pozyskanych wówczas elementów żołnierskiego wyposażenia prezentowana jest dziś w Muzeum Śląskiego Września 1939 w Tychach.
Na koniec spacerowicze wrócili na plac przed pomnikiem, by omówić topografię okolicy oraz sytuację po bitwie, także z późniejszego punktu widzenia najeźdźcy.
Spacer śladami historii Gostyni i Wyr zakończył się po ponad godzinie ok. 11:20.
Wielkie święto metropolii
Wyprawa została zorganizowana dla uczczenia 5-lecia Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, jako jeden z elementów święta GZM obchodzonego w sobotę 2 lipca.
Metropolia GZM została powołana 1 lipca 2017 roku na mocy ustawy o związku metropolitalnym – dokładnie pięć lat temu. Na terenie 41 gmin tworzących związek, w tym gminy Wyry, od tamtej pory wiele się zmieniło – w ciągu ostatnich lat m.in. zintegrowano transport publiczny, wsparto inwestycje w gminach i zadbano o dodatkową promocję gmin centralnej części województwa śląskiego. Zupełnie zmieniono też sposób, w jaki mieszkańcy patrzą na całą konurbację górnośląską, a ponadto znacznie ułatwiono współpracę między gminami – bo ta przebiega teraz szerzej niż kiedykolwiek.
Z okazji święta na obszarze 36 gmin zorganizowanych zostało prawie 200 imprez, które mogły wypełnić cały dzień. Wszyscy uczestnicy święta GZM przebiegającego pod hasłem „Kierunek➔GZM”, na podstawie specjalnego biletu, mogli bezpłatnie przemieszczać się komunikacją miejską organizowaną przez Zarząd Transportu Metropolitalnego.
