Obiekt kulturalno-rekreacyjny w centrum Gostyni zostanie odnowiony. Jeszcze tej wiosny Zagroda Śląska wzbogaci się m.in. o nową scenę i dodatkowe wyposażenie, a na jej terenie zostanie posadzonych kilkanaście drzew. Inwestycja realizowana będzie przez Dom Kultury w Gostyni dzięki środkom z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
Zmiany pod kątem transformacji energetycznej
Latem 2024 roku brytyjski muzyk James Harries, występując na koncercie w Gostyni, określił Zagrodę Śląską mianem pięknego ogrodu, wskazując na jej przyjazne, zielone otoczenie. Dla tych, którzy znają to miejsce, nie był to do końca zasłużony komplement – ze sceny rzeczywiście rozciąga się widok na liczne drzewa i krzewy, choć głównie wzdłuż ogrodzenia i na sąsiadujących posesjach, podczas gdy sama Zagroda to przede wszystkim utwardzony plac z ławami, który latem często zamienia się w typową miejską patelnię.
Jednak już wtedy było wiadomo, że ewentualna przebudowa obiektu pójdzie właśnie w tę stronę i Zagroda faktycznie może stać się ogrodem. Od pewnego czasu uwzględniał to w swoich planach dyrektor DK Gostyń Marek Nowara, a podczas II sesji Rady Gminy Wyry dodatkowo wyjawił, że poza nasadzeniami priorytetem przy ewentualnej modernizacji będzie też renowacja sceny oraz utworzenie strefy ze stałym zadaszeniem.
Odpowiednie środki na ten cel udało się pozyskać jeszcze jesienią tego samego roku, po tym jak Zarząd Województwa Śląskiego wybrał projekty do dofinansowania w ramach ostatniej grupy naboru nr FESL.10.24-IZ.01-024/231. Wśród zwycięskich projektów uwzględniono zgłoszony przez Urząd Gminy Wyry projekt „W kierunku transformacji w Gminie Wyry”, w treści którego – wśród kilku zadań wspierających transformację energetyczną w gminie – wykazano również inwestycje w zieloną infrastrukturę.
Mniej kostki brukowej, więcej drzew i nawierzchni przepuszczalnych
Na potrzeby Zagrody Śląskiej wygospodarowano środki na odnowienie najważniejszych elementów z wykorzystaniem naturalnego drewna oraz dostosowanie całości do współczesnych wyzwań związanych z klimatem. Wszystko tak, aby obiekt wyraźniej wpisywał się w okalającą go przestrzeń odnowionego centrum Gostyni i lepiej służył mieszkańcom gminy jako miejsce rekreacji podczas wydarzeń kulturalnych.
Modernizacja obejmie kompleksową przebudowę sceny, odnowienie elementów ogrodzenia oraz wybranych części wiaty grillowej, a także dostawę i montaż wyposażenia – ławostołow i żagli przeciwsłonecznych. Jednocześnie część placu zostanie rozbrukowana, a to w celu realizacji nasadzeń kilkunastu drzew liściastych oraz licznych krzewów i bylin.
Jak przekazał pan dyrektor, wzdłuż ogrodzenia graniczącego z terenem gminnego przedszkola posadzone zostaną graby (7 sztuk), a od strony głównego wejścia po lewej stronie katalpy (8 sztuk), które razem z „żaglami” będą tworzyć strefę cienia. – Będzie to strefa, gdzie będzie można schować się przed słońcem lub deszczem – wyjaśnił.
Żagle przeciwsłoneczne będą miały wymiary 3 na 3 metry, a słupy – wysokość 3 metrów. Strefę cienia stworzy układ czterech elementów tego typu.
W strefie tej, ale też w innych częściach obiektu, ustawione zostaną nowe ławostoły (15 kompletów do dowolnej aranżacji, w tym 8 kompletów z wygodnym oparciem), a podczas większych wydarzeń dodatkowe miejsca siedzące zapewnią zupełnie nowe zestawy „biesiadne” (20 kompletów), które będą dostawiane według potrzeb. – Nowe komplety zastąpią całkowicie obecne ławostoły – przekazał pan dyrektor.
Część terenu w pobliżu strefy zajmą też dwa ogrody deszczowe, które nie tylko poprawią estetykę, ale też będą filtrować wodę opadową oraz zwiększą bioróżnorodność obiektu. Ponadto już istniejące w Zagrodzie zieleńce zostaną uzupełnione o nowe rośliny.
Pełna metamorfoza jeszcze w tym półroczu
W chwili pisania tego tekstu w procedurze zapytania ofertowego wybrano wykonawców dla zadań związanych z nowymi nasadzeniami, budową ogrodów deszczowych i montażem „żagli” (zapytanie nr 12) oraz renowacją sceny i ogrodzenia obiektu (zapytanie nr 23). Kilka dni temu ogłoszono zapytanie dotyczące dostawy 15 ławostołów (zapytanie nr 34).
Szczegóły dotyczące zapytań ofertowych
Zapytanie nr 1 – link
- Nasadzenie nowych drzew wraz z zagospodarowaniem terenu:
- catalpa – 8 sztuk, wysoko szczepione, okazałe, z wymianą gruntu, uzupełnieniem ziemią oraz wykonaniem obwódki wokół kostki brukowej;
- grab pospolity 'Fastigiata’ – 7 sztuk, szczepiony kolumnowy.
- Dosadzenie nowych roślin lub w miejsce usuniętych starych roślin – 1 szt. jodła koreańska, 1 szt. świerk omorika, 1 szt. sosna kosodrzewina, 1 szt. jałowiec Pfizera, Gold Star, 1 szt. cyprysik groszkowy wraz z zagospodarowaniem terenu.
- Założenie 2 ogródków deszczowych z wymianą gruntu wraz zagospodarowaniem terenu i nasadzeniami roślin takich jak miskant chiński, jeżówka, kosaciec, firletka, krwawnica pospolita, knieć błotna, turzyca.
- Wykonanie 4 żagli przeciwsłonecznych o wymiarach 3×3 m z materiału wodoszczelnego wraz ze słupami o wysokości 3 m.
Zapytanie nr 2 – link
- Demontaż podłogi sceny, schodów oraz boków sceny wraz z utylizacją zdemontowanych elementów.
- Wykonanie nowej sceny – tj. podłoga, schody, boki – wraz ze wzmocnieniem poprzez dołożenie nowych legarów.
- Odmalowanie słupów konstrukcyjnych oraz belek głównych sceny oraz wiaty grillowej impregnatem do drewna.
- Odmalowanie drewnianych elementów ogrodzenia wraz z wymianą zużytych pojedynczych desek.
- Wykonanie nowego wypełnienia ogrodzenia i bramy od strony wjazdowej.
Zapytanie nr 3 – link
- Dostarczenie 15 zestawów ławostołow przeznaczonych do użytkowania zewnętrznego.
Każdy zestaw będzie składał się z ławki oraz stołu o kształcie łukowym wykonanych z drewna iglastego osadzonego na konstrukcji z czarnej stali. Część ławek będzie posiadała oparcie (8 zestawów), a część nie (7 zestawów). Elementy będą mogły być aranżowane w dowolny sposób, bo ławki i stoły nie będą ze sobą połączone.
Jak przekazał pan dyrektor – jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem – pierwsze prace w obrębie sceny i ogrodzenia ruszą już w tym tygodniu, a realizacja wszystkich zaplanowanych działań zakończy się w połowie maja.
Więcej o źródle finansowania
Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) to narzędzie UE wspierające regiony najbardziej dotknięte przejściem na gospodarkę neutralną dla klimatu (np. województwo śląskie). Jego celem jest łagodzenie skutków transformacji energetycznej, zwłaszcza w obszarach zależnych od paliw kopalnych. Finansuje m.in. rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, inwestycje w odnawialne źródła energii, efektywność energetyczną i zieloną infrastrukturę, a także wspiera programy przekwalifikowania pracowników5.
Dom Kultury w Gostyni jest podmiotem realizującym projekt „W kierunku transformacji w Gminie Wyry”, który został podjęty przez Urząd Gminy Wyry w ramach Funduszy Europejskich dla Śląskiego 2021-2027 (Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji) dla Priorytetu: FESL.10.00 – Fundusze Europejskie na transformację dla Działania: FESL.10.24 – Włączenie społeczne – wzmocnienie procesu sprawiedliwej transformacji.
Celem projektu jest „podjęcie działań na rzecz 200 mieszkańców gminy uczestniczących w procesie sprawiedliwej transformacji, mających na celu poprawę jakości życia mieszkańców, atrakcyjności społecznej, zawodowej i obywatelskiej”6 – a będą to m.in. warsztaty, działania poszerzające wiedze o odnawialnych źródłach energii, inicjatywy lokalne zaplanowane przez mieszkańców oraz kilka realizacji adaptacyjnych – w tym wspomniana wcześniej przebudowa Zagrody Śląskiej.
Wartość projektu: 657 000,00 zł. Wartość dofinansowania: 657 000,00 zł – 100%.
