6 marca rodzice uczniów szkół podstawowych i gimnazjów działających na terenie gminy Wyry mieli okazję spotkać się i porozmawiać na temat reformy edukacji z delegatami Kuratorium Oświaty i gminy, na zaproszenie tychże organów, w sali widowiskowej Domu Kultury w Gostyni. Podczas trwającego prawie godzinę spotkania, organizatorzy omówili najważniejsze założenia reformy, zaprezentowali kształt sieci szkół na terenie gminy po zmianach, a także odnieśli się do zgłoszonych pytań i wątpliwości. Spotkanie nie rozwiało jednak wszystkich obaw, bo wciąż wiele aspektów reformy, jak kształt podręczników, ramowych planów nauczania czy zasad rekrutacji do szkół średnich, jest w trakcie opracowywania.
– Prawo oświatowe zostało uchwalone. My jako gmina, organ prowadzący, musimy tą reformę wdrożyć. Rada Gminy Wyry już 9 lutego br. podjęła uchwałę dotyczącą projektu dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego1. Nasze placówki pozostają, z tym że z dniem 1 września zostaną przekształcone, staną się szkołami podstawowymi. Nie będzie likwidacji, nastąpi jedynie zmiana organizacyjna – zapewniła na wstępie sekretarz gminy Ewa Placha, obecna na spotkaniu w imieniu wójta.
Etapy kształcenia po zmianach
Z dniem 1 września 2017 roku każda dotychczasowa sześcioletnia szkoła podstawowa stanie się z mocy prawa ośmioletnią szkołą podstawową. Uczniowie klas I-VI dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej staną się uczniami odpowiednich klas ośmioletniej szkoły podstawowej. W ośmioletniej szkole podstawowej rozpoczną naukę pierwsi uczniowie klasy VII (absolwenci klasy VI dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej), którzy 1 września 2018 r. będą pierwszymi uczniami klasy VIII tej szkoły. Gdy ukończą ośmioletnią szkołę podstawową, która będzie kończyła się egzaminem ośmioklasisty2, będą kontynuować naukę w szkołach ponadpodstawowych – w czteroletnich liceach, pięcioletnich technikach lub trzyletniej branżowej szkole I stopnia, po której możliwa będzie kontynuacja w dwuletniej szkole branżowej II stopnia od 2020 roku3, kiedy szkołę branżową I stopnia opuszczą pierwsi abiturienci. Co ważne, ukończenie szkoły branżowej I stopnia (3 lata nauki) i szkoły branżowej II stopnia (2 lata nauki) pozwoli na zdobycie przez ucznia tych samych kwalifikacji, co ukończenie technikum (5 lat nauki).
Gimnazja wygasną do 2019 roku
1 września 2017 roku gimnazja przekształcone zostaną w oddziały gimnazjalne, wchodzące w skład ośmioletnich szkół podstawowych, aż do czasu wygaszenia w nich kształcenia. Likwidacji ulegnie klasa I (w jej miejsce postanie klasa VII SP), zaś klasy II i III będą kontynuować naukę4, która tak jak do tej pory kończyć się będzie egzaminem gimnazjalnym. Egzamin ten będzie oparty na podstawie programowej realizowanej dla szkoły tego typu, czyli będzie odpowiednio dostosowany do poziomu wiedzy i umiejętności gimnazjalistów. Uczniowie ostatnich klas gimnazjum otrzymają świadectwo ukończenia gimnazjum. Po zakończeniu tego etapu, naukę będą kontynuować w szkołach ponadgimnazjalnych. Tym samym nie wydłuży się im cykl kształcenia – znajdą miejsce w szkołach tego samego typu, jakie działają obecnie, czyli m.in. trzyletnich liceach i czteroletnich technikach. W przypadku ośmioletniej szkoły podstawowej, na absolwentów będą czekać szkoły ponadpodstawowe, czyli m.in. czteroletnie licea i pięcioletnie technika.
– W tej chwili w Wyrach mamy szkołę podstawową i gimnazjum. Z mocy ustawy 1 września 2017 roku, cały ten zespół stanie się ośmioletnią szkolą podstawową z klasami dotychczasowego gimnazjum. Organ prowadzący nie ma przez to potrzeby, aby ten zespół rozwiązywać, czy coś z niego wyłączać. Zespół po prostu stanie się ośmioletnią szkołą podstawową i tam będą prowadzone klasy II i III gimnazjum – podsumowała przedstawicielka rybnickiej delegatury, dodając potem, że analogicznie będzie w Gostyni.
Pewne losy patrona szkoły
Wraz z pierwszymi zapowiedziami dotyczącymi reformy edukacji, pojawiły się obawy o status patronów szkół, także w gminie Wyry, gdyż w funkcjonującym obecnie Zespole Szkół w Gostyni zawarta jest Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Września 1939 w Gostyni oraz Gimnazjum im. Bohaterów Września 1939 w Gostyni. Zgodnie z decyzją Ministerstwa Edukacji Narodowej, ośmioletnia szkołą podstawa zachowa imię dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej 5 – sześcioletnia Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Września 1939 w Gostyni będzie więc od września ośmioletnią Szkołą Podstawową im. Bohaterów Września 1939 w Gostyni.
Kompendium informacji o reformie znaleźć można w sieci
Przedstawiciele Kuratorium Oświaty zachęcają do regularnych odwiedzin stron internetowych, w zasobach których można znaleźć więcej szczegółowych informacji zarówno dla rodziców, jak i nauczycieli, dyrektorów czy samorządowców, w tym sekcję z najczęściej zadawanymi pytania i aktualnościami dotyczącymi reformy. Najbardziej podstawowym źródłem jest strona Ministerstwa Edukacji Narodowej (men.gov.pl) i dedykowany serwis internetowy „Dobra szkołą” (reformaedukacji.men.gov.pl), należący do ministerstwa. O reformie można też poczytać na stronach Kuratorium Oświaty w Katowicach (kuratorium.katowice.pl), a także na stronach szkolnych (zsgostyn.pl). W razie wątpliwości przedstawiciele Kuratorium Oświaty zachęcają do kontaktu telefonicznego ze szkołą i delegaturą w Rybniku, a w ostateczności również z Kuratorium Oświaty w Katowicach.
Pytania i wątpliwości rodziców
Czy absolwenci wygaszanych gimnazjów i nowych ośmioletnich SP spotkają się na etapie klas pierwszych szkół średnich? Tak, ale nie będą oni ze sobą wymieszani. Absolwenci gimnazjum będą kontynuować naukę w szkołach ponadgimnazjalnych, a absolwenci ośmioletniej szkoły podstawowej w szkołach ponadpodstawowych. Każdy w swojej podstawie programowej.
Jak będzie kształtowała się sieć szkół ponadpodstawowych w powiecie mikołowskim? Jakie będą zasady rekrutacji? Generalnie nie powinno się nic zmienić. Jeśli chodzi o rekrutacje to w marcu/kwietniu planowane są spotkania z dyrektorami na temat zasad rekrutacji. Będziemy prosili, aby wynik rozmów dotarł do rodziców, w tym to, jak będzie wyglądała sieć szkół ponadpodstawowych w powiecie mikołowskim, Tychach czy Katowicach – zapewniano.
Czy w przyszłości reforma nie utrudni nakładającym się rocznikom procesu rekrutacji do szkół wyższych? Szkoły wyższe nie będą miały problemu z przyjęciem chętnych, o ile będą spełniali kryteria – dobry kandydat z pewnością otrzyma miejsce.
Co w systemie obecnie obowiązującym było złe? Reforma nie wprowadza niczego nowego, poza szkołami branżowymi. Na to padła odpowiedź, że o tym, dlaczego reformę należało wprowadzić wielokrotnie mówiła minister Anna Zalewska. W wyniku reformy nie tylko pojawiają się szkoły branżowe. Ważną zmianą jest też wydłużenie etapu kształcenia na poziomie szkół średnich, z tego względu, że w dotychczasowym trzyletnim LO ostatni rok nauki był podporządkowany przygotowaniom do matury, przez co uczniowie mieli mało czasu na opanowanie podstawy programowej. Teraz, kosztem etapu podstawowego, tego czasu będzie więcej.
Dlaczego nie można było wprowadzić zmian na etapie wczesnoszkolnym (klasy I-III SP), kiedy uczniowie nie mają jeszcze do czynienia z tak wieloma zależnościami, jak uczniowie kolejnych klas (od IV w górę)? Dlaczego narzucone jest tak nieprzyzwoite tempo dla tej reformy (w tym szybkie pisanie podręczników)? Kto będzie odpowiadał za ewentualne niedociągnięcia i błędy? Dlaczego nasze dzieci mają być królikami doświadczalnymi w takich ekstremalnych warunkach? Przy wprowadzaniu gimnazjów, zmiany przebiegały w dużo bardziej wyważony sposób. Przedstawiciele Kuratorium Oświaty odpowiedzieli, że przy gimnazjach też były wątpliwości, zarówno ze strony rodziców jak i nauczycieli. Też były liczne zastrzeżenia, powszechne niezadowolenie z tego, że wprowadza się gimnazja. Tak jak teraz, wielu czuło wtedy lęk przed zmianami. Koniec końców gimnazja udało się wprowadzić. Przyznano, że na dzień dzisiejszy nie wiadomo, jak będą wyglądały podręczniki, bo tych jeszcze nie przedstawiono, są w trakcie opracowywania.
Rady Michał Kopański zwrócił uwagę na zagrożenia jakie dostrzega w związku ze zmianami, wyrażając przy tym prośbę, aby na wskazane aspekty zwrócić szczególną uwagę. To przede wszystkim po to, by nie powtórzyć błędów, jakie popełniono przy wprowadzaniu gimnazjów względem pierwszych roczników, sięgając przy tym do własnych doświadczeń z tamtego okresu.
- Klasyfikacja do szkół ponadpodstawowych – prośba, aby już teraz były przygotowywane informatory, traktujące o tym, jak będzie wyglądać rekrutacja, aby uniknąć zamieszania w chwili, kiedy absolwenci będą się ubiegać o miejsca w szkołach. Im wcześniej będą znali szczegóły, tym dla nich lepiej.
- Informacja na temat tego, jak będą wyglądały przyszłe egzaminy, w tym ośmioklasisty – to przede wszystkim po to, by uczniowie mieli poczucie komfortu, by było wiadomo, czego mają się spodziewać i na co się przygotowywać, tak aby osiągnąć możliwie najlepszy wynik i móc dostać się do wymarzonej szkoły.
- Siatka godzin – prośba, aby wziąć pod uwagę potrzebę zawarcia w planie odpowiedniej liczby godzin dla przedmiotów istotnych z punktu widzenia dzisiejszych realiów, także na rynku pracy, przedmiotów bardziej praktycznych i przyszłościowych.
Jak przyznali na to przedstawiciele Kuratorium Oświaty, pierwszy plan rozkładu godzin na poszczególne przedmioty był już opublikowany, ale ze względu na liczne uwagi, został zdjęty ze strony ministerialnej. Niedługo po tym pojawił się drugi projekt, który też może ulec zmianie. Dopóki nie wejdzie on jako akt obowiązujący, to trudno jest go komentować. To tak jak w przypadku ustaw wprowadzających, które były udostępniane we wrześniu 2016 roku, po czym miały miejsce konsultacje społecznie, a następnie zachodziły zmiany. Kuratorium stara się ostrożnie podchodzić do tego tematu, czekając na konkretne akty prawne.
– Jak będzie akt prawny, to będzie już koniec i żadnych dyskusji – odparła na to jedna z mieszkanek – Będziemy mogli przyjąć tylko to, co się nam przedstawi. Nasze uwagi powinny być już teraz brane pod uwagę – dodała.
Przedstawiciele Kuratorium Oświaty odpowiedzieli, że rodzice mogą wypowiedzieć się na temat reformy także na stronach MEN. Za pośrednictwem formularza czy innych form kontaktu, każdy może zgłosić swoje zastrzeżenia będąc pewien, że otrzyma na nie odpowiedź.
Na te słowa rodzice zgodnie zapewnili, że prowadzą taką korespondencję z MEN.
– Otrzymywane przez nas odpowiedzi nie są jednak odpowiedziami, ale próbą przekonania do tego, co autor miał na myśli. Zostało postanowione, pani minister ogłosiła reformę z wielką pompą i teraz wszystkich do tych zmian na siłę przekonuje, że są one OK. Nie przesądzam, że reforma jest zła, ale przeraża mnie tempo jej wprowadzania i to, że wciąż jest wiele niewiadomych – jaki będzie program, jakie podręczniki? Kiedy to wszystko zostanie przyjęte, to już zupełnie nie będziemy w stanie nic zrobić – powiedziała jedna z mieszkanek.
Przedstawiciele Kuratorium Oświaty zapewnili, że zgłoszone w trakcie spotkania uwagi rodziców zostaną w całości przekazane dalej, w tym do samego ministerstwa.
Co w przypadku nieotrzymania promocji przez ucznia wygaszanego gimnazjum? Nie zakładamy takiej ewentualności, ale jeśli już, to taki uczeń stanie się uczniem ośmioletniej szkoły podstawowej (posiadając przy tym już świadectwo ukończenia szkoły podstawowej sześcioletniej).
Z jaką podstawą pójdą do szkoły dzieci przechodzące z klasy III SP do klasy IV SP? W roku szkolnym 2017/2018 nowa podstawa programowa będzie stosowana w klasach I, IV i VII szkoły podstawowej.
Ile będzie kosztowało wdrożenie reformy na obszarze działania Kuratorium Oświaty w Katowicach? Na dzień dzisiejszy trudno odpowiedzieć na to pytanie. Jeśli chodzi o doposażenie szkół, to organy prowadzące tj. gminy, będą mogły ubiegać się o granty na ten cel.
Czy nowe podręczniki będą gotowe do 1 września? Trwają prace nad tym, żeby opracować podręczniki w tym terminie. Były rozmowy z wydawnictwami, wydawnictwa potwierdziły gotowość.
Czy uczniowie będą mieli zapewnione bezpłatne podręczniki? Tak, podręczniki i materiały ćwiczeniowe będą finansowane z budżetu państwa.
– Najważniejsze, aby reforma odbyła się jak najmniejszym kosztem dzieci – powiedziała na zakończenie sekretarz gminy, zamykając ostatnią część spotkania, po wyczerpaniu wszystkich pytań.
Spotkanie zakończyło się ok. godz. 18.00. Tuż po nim rodzice mieli jeszcze czas na indywidualne rozmowy z przedstawicielami kuratorium i gminy.
Dlaczego tego typu odbyło się dopiero teraz?
Spotkanie w Gostyni było jednym z kilkunastu podobnych spotkań, organizowanych przez Kuratorium Oświaty w Katowicach wespół z gminami leżącymi na terenie działania tego organu od 9 lutego. Jak tłumaczono już na początku spotkania, ruszyły one przed miesiącem, gdyż dopiero 11 stycznia 2017 roku została ogłoszona ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 60)6, wdrażająca reformę edukacji. Faktycznie weszła w życie po 14 dniach od opublikowania, czyli od 26 stycznia. Od chwili gdy akt ten jest obowiązujący, ruszyły spotkania, bo wtedy można było już mówić o zmianach, które wejdą w życie, a nie o projekcie zmian.
