Ostatnie tegoroczne spotkanie Klubu Dyskusyjnego Domu Kultury miało miejsce w środę 14 grudnia – stacjonarnie w sali lustrzanej i online. Uczestnicy spotkania mieli okazję porozmawiać z pisarką Sabiną Waszut na temat jej najnowszej książki pt. „Ogrody na popiołach”, której akcja opiera się na historii obozu w Świętochłowicach-Zgodzie.
Spotkanie rozpoczęło się o godz. 18.00. Dyskusję poprowadził Marek Nowara, dyrektor Domu Kultury w Gostyni, a transmisję na żywo realizował Janusz Ćmiel.
Sabina Waszut jest znaną nie tylko w regionie pisarką, poetką i felietonistką. Debiutowała w 2014 roku powieścią „Rozdroża” – otwierająca rodzinną śląską sagę – za którą w tym samym roku została nominowana do Nagrody Literackiej Europy Środkowej „Angelus”. Do tej pory wydała kilkanaście powieści historycznych i obyczajowych. Najnowsza powieść autorki – „Ogrody na popiołach” (Wyd. Książnica) ukazała się we wrześniu 2022 roku. Od wielu lat wśród mieszkańcom regionu Sabina Waszut znana jest również jako organizatorka spotkań literackich oraz propagatorka śląskiej kultury.
Na początku spotkania w dużym skrócie nakreślono historię obozu na Zgodzie, podkreślając, że losy ludzi w nim więzionych wciąż nie są zbyt powszechnie znane, nawet wśród mieszkańców okolicznych miast i miejscowości.
Później skupiono się na samej powieści, w tym zwłaszcza na jej bohaterach, bo w książce, obok bohaterów fikcyjnych – m.in. główny bohater Karol Ploch i jego żona (oboje są jednak wzorowani na wspomnieniach ofiar obozu) – pojawiają się też postaci historyczne – to m.in. komendant obozu Salomon Morel, szesnastoletni Eryk van Calsteren z Królestwa Niderlandów i pochodząca ze Stanów Zjednoczonych Wanda Lagler.
Wspólnie omówiono część zawartych w książce wątków opartych z jednej strony o wspomnienia więźniów i ich rodzin, a z drugiej na dokumentach ze zbiorów Instytutu Pamięci Narodowej, monografiach oraz artykułach naukowych i prasowych, zauważając przy tym, że powieść „Ogrody na popiołach” jest pierwszą powieścią historyczną dotyczących obozu wydaną nakładem dużego wydawnictwa, która ma szansę przedstawić historię więźniów obozu i losy górnośląskiej ludności szerszemu gronu odbiorców.
W drugiej części spotkania rozmawiano o sytuacji mieszkańców Górnego Śląska po II wojnie światowej, przyglądając się traumie, jaka towarzyszyła więźniom Zgody, i zwracając uwagę na fakt, że okrutny komendant obozu przez lata żył bezkarnie tuż obok swoich ofiar. Rozmawiano ponadto szerzej o Tragedii Górnośląskiej, w tym m.in. o innych obozach i przymusowej wywózce miejscowej ludności.
Na koniec jak zawsze nie zabrakło tematów bieżących. Omówiono kwestię metalowej makiety ustawionej w listopadzie przy bramie obozu, w podpisie której zestawiono odpowiedzialność jednego z narodów z odpowiedzialnością systemu komunistycznego, przez co Zgoda – jak zauważył autorka – dalej jest miejscem niezgody.
Po zakończeniu transmisji na miejscu w sali lustrzanej była okazja do porozmawiania z autorką i poznania m.in. kulis procesu wydawniczego.
Spotkania w ramach Klubu Dyskusyjnego Domu Kultury prowadzone są od marca 2021 roku. Do dyskusji na tematy związane z Górnym Śląskiem zapraszane są osoby zajmujące się regionem. Mieszkańcy mogą brać w nich udział stacjonarnie w domu kultury lub online poprzez transmisje w serwisach społecznościowych. Spotkania odbywają się dzięki wsparciu Urzędu Gminy Wyry i pod patronatem portalu Wachtyrz.eu.
