Zarząd Transportu Metropolitalnego pełni nadzór nad publicznym transportem zbiorowym w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii już dokładnie miesiąc. W tym czasie nowy organizator zadbał nie tylko o odpowiednie rozpropagowanie nowej marki i związanych z nią zmian porządkowych, ale też zapełnił swoje kluczowe struktury kadrowe oraz ujawnił część planów do realizacji na kolejne miesiące. Najnowsze wiadomości dotyczące organizatora, w tym zapowiedzi nowych inicjatyw, zostały zebrane poniżej. Szczególnie w rejonie tyskim jest czego w tym roku oczekiwać.
Komunikacja po nowemu
ZTM przejął nadane obowiązki zgodnie z zapowiedziami. Z początkiem stycznia uruchomiona została nowa strona internetowa, platforma z rozkładami jazdy dla autobusów, trolejbusów i tramwajów1, a także oficjalne profile organizatora w serwisach społecznościowych2, które podobnie jak strona internetowa, na bieżąco informują pasażerów także o występujących opóźnieniach i związanych z nimi utrudnieniach na drogach. Wprowadzono nowe oznaczenia na autobusach i przystankach (wzór logo ZTM naklejony na pojazdach jest w tej chwili zależny od kolorystki danego pojazdu – w Tychach to kolor żółty), a wszystkie pojazdy kursujące na zlecenie ZTM wyposażono w zaktualizowane wersje tablic informacyjnych i nowe regulaminy.
W połowie stycznia ogłoszono drugi konkurs na dyrektora ZTM, po tym jak nie udało się wyłonić odpowiedniego kandydata na to stanowisko w ramach konkursu pierwszego, ogłoszonego jeszcze w grudniu 2018 roku. W tym samym czasie na stronach ZTM opublikowano analizę kosztów i korzyści stosowania w ramach linii metropolitalnych autobusów elektrycznych. Wśród linii proponowanych do elektryfikacji w kolejnej dekadzie znalazła się m.in. linia 157, kursująca przez Gostyń. W drugiej połowie ZTM rozpoczął testy kasowników umożliwiających zakup elektronicznych biletów jednorazowych w autobusie za pomocą każdej dostępnej na rynku karty płatniczej, w tym rozwiązań takich jak Google Pay czy Apple Pay. W ramach testu nowa forma płatności dostępna jest na dwóch liniach w obrębie miasta Katowice, ale w przyszłości ma trafić do wszystkich pojazdów. Metropolia w odpowiedzi na pytanie GostyńŚląska.pl potwierdziła, że rozwiązanie to na większą skalę jako pierwsze zagości jeszcze w tym roku w tyskich autobusach. Podjęto też temat integracji i rozbudowy dotychczas stosowanych systemów wspomagających działania ZTM, w tym zwłaszcza ŚKUP. Od 2021 ma to być system bardziej intuicyjny i przyjazny dla użytkowników. Podjęto ponadto rozmowy na temat nowej kolorystyki dla pojazdów komunikacji miejskiej, których wyniki miano ogłosić pod koniec stycznia. Ostatecznie do publicznej wiadomości nie podano jak w przyszłości malowane będą autobusy, potwierdzono tylko, że trolejbusy (zielono-żółte) i tramwaje (czerwone) zachowają dotychczasowe wzory. Pierwszymi autobusami w metropolitalnym malowaniu, jeśli decyzja w sprawie kolorystyki autobusów zostanie podjęta, miałby być te, które w tym roku kupi PKM Tychy, realizujący przewozy m.in. na linii 157 i 294 w Gostyni. Z końcem stycznia, w wyniku rozstrzygnięcia konkursu drugiego, wyłoniono nowego dyrektora ZTM.
Elektryki na linii 157?
15 stycznia ZTM opublikował na swoich stronach analizę kosztów i korzyści elektormobilności dla obszarów komunikacyjnych Katowic, Tarnowskich Gór oraz Tychów, przygotowaną w grudniu 2018 roku jeszcze na zlecenie poprzednich organizatorów: KZK GOP, MZKP Tarnowskie Góry i MZK Tychy3. Z udostępnionej dokumentacji wynika, że w drugiej dekadzie XXI wieku jedną z pierwszych linii bezemisyjnych w rejonie tyskim mogłaby zostać linia 157.
Za takim rozwiązaniem, według autorów analizy, przemawia kilka czynników, w tym zwłaszcza rozkład jazdy umożliwiający doładowywanie baterii w optymalny sposób, przebieg linii przez rejony z dużą ilością przystanków i obszary o intensywnej zabudowie (to ze względu na brak emisji spalin, mniejszy hałas) oraz dużą intensywność wykorzystania taboru i względnie płaski profil pionowy trasy.
| Linia | Rodzaj dnia | Trasa (tam/powrót) | Prędkość eksploatacyjna4 | Prędkość komunikacyjna5 |
|---|---|---|---|---|
| 157 | Robocze | 25,80 / 26,70 km | 20,73 km/h | 30,74 km/h |
| 157 | Soboty | 25,80 / 26,70 km | 22,28 km/h | 31,00 km/h |
| 157 | Niedziele i święta | 25,80 / 26,70 km | 22,28 km/h | 31,00 km/h |
Nie mniej ważne dla takiej oceny specjalistów okazały się plany co do budowy infrastruktury służącej do ładowania baterii pojazdów elektrycznych. W swojej strategii miasto Tychy zakłada uruchomienie w przyszłej dekadzie punktu ładowania zlokalizowanego m.in. na przystanku Tychy Szpital Wojewódzki, czyli przystanku końcowym linii 157. Według innej informacji podanej przez autorów analizy, powołującej się na wcześniejsze plany KZK GOP, podobny punkt ładowania miałby powstać też na drugim przystanku końcowym linii 157, to jest Mikołów Dworzec PKP.
O ile w części dokumentu dotyczącej możliwych wariantów wykorzystania autobusów elektrycznych autorzy rozbudzają entuzjastów elektormobilności z Tychów i okolic, tak w konkluzji zamieszczonej na końcu dokumentu, skutecznie ich studzą. Omawiana analiza, powstała pod kątem wymagań jakie względem samorządu stawia Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych4, jednoznacznie wskazuje, że w rejonie tyskim już dziś są one spełnione. Jak pokreślili autorzy analizy, wynika to z realizacji obsługi tyskich połączeń z wykorzystaniem trolejbusów (TLT Tychy) oraz „częściowo zeroemisyjnych” autobusów napędzanych CNG (PKM Tychy). Biorąc pod uwagę powyższe oraz przedstawione w analizie koszty funkcjonowania linii opartych o autobusy elektryczne, autorzy stwierdzili, że obecnie w przypadku rejonu tyskiego koszty wprowadzenia do użytku zeroemisyjnych elektryków przewyższą potencjalne korzyści. Mało prawdopodobne więc, by w najbliższych latach autobusy elektryczne zagościły na linii 157 i nie tylko.
Na osłodę warto w tym miejscu nadmienić, że PKM Tychy prowadzi przetarg na zakup 43 nowych autobusów zasilanych CNG5 z dofinansowaniem unijnym, które po dostawie i wdrożeniu powinny zagościć też na ulicach Gostyni.
Bilet w każdym plastiku
23 stycznia ZTM zainaugurował testy kasowników nowego typu, umożliwiających zakup elektronicznych biletów jednorazowych za pośrednictwem każdej plastikowej karty płatniczej (np. debetowej) sygnowanej logo Visa czy Mastercard.
„Zakup biletu za pomocą karty płatniczej jest bardzo prosty i szybki, a cała operacja trwa kilka sekund. Pasażer po wejściu do pojazdu, na czytniku Mennicy Polskiej wybiera odpowiedni bilet, a następnie płaci za niego zbliżeniowo kartą. Bilet uprawniający do przejazdu zostanie wówczas do niej przypisany. Podczas kontroli wystarczy, że pokaże swoją kartę płatniczą, a kontroler – za pomocą specjalnego urządzenia – odczyta kupiony za jej pomocą bilet”6.
Program pilotażowy to dopiero początek. Rozwiązanie docelowo ma objąć wszystkie pojazdy w ramach przebudowy systemu ŚKUP i jego pochodnych. Jak udało się nam potwierdzić, z nowymi możliwościami jeszcze w tym roku (jako pierwsi na dużą skalę) będą mogli zapoznać się pasażerowie z Tychów, Gostyni i okolic w ramach systemu przygotowywanego z myślą o liniach kursujących wcześniej w ramach MZK.
Nowy dyrektor ZTM
Ostatni dzień stycznia przyniósł informację o wynikach konkursu na dyrektora ZTM. Jak poinformował Urząd Metropolitalny, od 1 lutego tą bardzo ważną dla metropolii funkcję sprawowała będzie Małgorzata Gutkowska, pełniąca dotąd obowiązki w ramach Departamentu Komunikacji i Transportu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
– Wyzwań przed nami sporo. Wśród nich jest oczywiście stworzenie nowej siatki połączeń, zmiany w taryfie oraz przygotowanie nowego systemu płatności, który za dwa lata będzie mógł płynnie zastąpić obecnie funkcjonujący system ŚKUP – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący Zarządu GZM.
