Ławki miejskie, stojaki rowerowe, stacja solarna, plenerowa biblioteczka – wszystko to i wiele więcej składa się na przestrzeń, która w wyniku zakończonej właśnie przebudowy powstała na placu między budynkami użyteczności publicznej w centrum Gostyni. Całość jest teraz nie tylko bardziej przyjazna, ale i znacznie bardziej funkcjonalna.
Główny korytarz i strefa rekreacyjna
Nową przestrzeń publiczną wyróżnia szeroki ciąg komunikacyjny poprowadzony po skosie od strony parkingu i budynku ośrodka zdrowia do Kolumny Trójcy Świętej w osi północ-południe, który odwzorowuje jeden z najczęściej obieranych przez pieszych kierunków. Całość na mniej więcej dwie równe strefy – północną i południową – dzieli zachowany na środku placu chodnik prowadzący od przystanku Gostyń Poczta do budynku po poczcie.
Nowy ciąg na całej długości wytyczony został z wykorzystaniem kwadratowych płyt betonowych w kolorze ciemnoszarym, które ułożone zostały po obu skrajniach, oraz żwiru ogrodowego, którym wypełniono bardziej plastyczną przestrzeń pomiędzy. W ten sposób bardzo czytelnie oddzielono od siebie części typowo komunikacyjne na zewnątrz całego korytarza od bardziej urozmaiconych części rekreacyjnych urządzonych w jego wnętrzu.
W środku części rekreacyjnych obsypanych żwirem posadowiono w sumie jedenaście ławek betonowych z drewnianymi siedziskami i pięć dopasowanych do nich koszy na śmieci, a także zasadzono ozdobne drzewa i krzewy. W strefie południowej od parkingu pojawiły się trzy katalpy kuliste, a w strefie północnej w pobliżu zabytkowej kolumny utworzono niewielki klomb, w którym prócz kwiatów, znalazły miejsce cztery średniej wielkości głazy. Dodatkowo w tej części placu, wokół zachowanej po środku i dającej duży cień lipy drobnolistnej, posadowiono pięć stojaków na rowery.
Droga do bankomatu i punkt naprawy rowerów
Odrębny ciąg komunikacyjny wyznaczony został wzdłuż północnej ściany budynku biblioteki. Trakt prowadzi od parkingu za ośrodkiem zdrowia do ul. Pszczyńskiej i bankomatu, odwzorowując wcześniej dobrze zarysowany w tym miejscu przedept.
Ciąg ten wytyczono z wykorzystaniem kostki betonowej z hydrofugą, która przepuszcza wody opadowe bezpośrednio do podłoża poprzez spoiny obsiane trawą. Docelowo, gdy przerwy między kostkami pokryją się trawą, trakt wypełniony będzie zielenią.
Ścieżka do bankomatu ma dość nieregularny kształt i pod pewnymi kątami zdaje się wyznaczać niewielki wewnętrzny placyk. W miejscu najszerszym, mniej więcej na wysokości okien pomieszczeń usługowych budynku biblioteki, zainstalowano pomalowaną na czerwono samoobsługową stację naprawy rowerów – pierwszą taką na terenie Gostyni, która przyda się także rowerzystom odwiedzającym miejscowość.
Urządzenie zapewnia wszystkie podstawowe narzędzia do regulacji i naprawy, ale też miejsce do przeprowadzenia efektywnego serwisu, ponieważ stacja jest jednocześnie serwisowym stojakiem na rower. W sekcji narzędziowej u podstawy stacji do dyspozycji użytkowników oddano: wkrętak płaski i krzyżowy, zestaw kluczy imbusowych, zestaw kluczy Torx, klucz płaski, klucz nastawny trzy łyżki do opon, a także pompkę, wyposażoną w końcówkę z adapterem na wszystkie rodzaje zaworów w oponach rowerowych.
Stary chodnik do poczty i ławka solarna
Obok zachowanego chodnika biegnącego między przystankiem a budynkiem poczty, mniej więcej po środku całego placu ustawiono kolejną nowość – ławkę solarną z podświetleniem i możliwością ładowania urządzeń mobilnych. Dzięki niej w centrum Gostyni można doładować każdy telefon z wykorzystaniem energii pozyskanej z odnawialnego źródła.
Ławka została wyposażona w panele o mocy 120 W, które zamontowane są w siedzisku, baterię pozwalająca na pracę do 72 godzin, gniazda USB ukryte za zaślepkami i pętle indukcyjne do stykowego ładowania urządzeń mobilnych oraz ledowe oświetlenie pod siedziskiem. Obudowa wykonana została ze stali i szkła hartowanego.
Dodatkowo producent urządzenia udostępnia aplikację, za pośrednictwem której można zlokalizować inne ławki tego typu i zapoznać się z funkcjonalnością każdej z nich.
Biblioteczka plenerowa w londyńskim stylu
Nowym elementem całego założenia jest też specjalna biblioteczka, która jeszcze w trakcie prac budowlanych spotkała się z ciepłym przyjęciem za sprawą ciekawego wzornictwa – pomalowany na czerwono mebel wyposażony w trzy pojemne półki na książki zbudowano w formie przypominającej typową londyńską budkę telefoniczną i ustawiono tam, gdzie mniej więcej przed laty działała prawdziwa budka telefoniczna Telekomunikacji Polskiej.
Biblioteczka stanęła tam z inicjatywy Gminnej Biblioteki Publicznej w Wyrach i w niedalekiej przyszłości posłuży do popularyzacji czytelnictwa za sprawą bookcrossingu. Za tym słowem kryje się idea nieodpłatnego przekazywania książek na przykład właśnie za pośrednictwem specjalny półek bookcrossingowych, ustawionych w miejscach, do których dostęp ma wielu ludzi. Osoba sięgająca po książkę z takiej półki może ją zabrać do przeczytania, a potem znów puścić w obieg z myślą o innych czytelnika. W takiej bibliotece każdy może też udostępnić innym ciekawy wolumin ze swoich zbiorów.
Otoczenie placu i stary-nowy jałowiec
W miejscach niezajętych przez ciągi piesze czy kolejne elementy małej architektury dosadzono krzewy i drzewa, w tym kilka rodzajów ozdobnych traw i dwie katalpy kuliste (łącznie na całym placu takich drzew rośnie teraz pięć). Zadbano też o rekultywację trawników i roślin, które rosły na placu wcześniej a zostały zachowane.
Jedną z takich zachowanych roślin jest jałowiec, który co najmniej od pierwszej połowy lat 90. XX wieku rośnie przy wejściu do przedszkola. Jeszcze w czerwcu został odpowiednio przycięty przez dwóch radnych z Gostyni – Tomasza Fitykę i Piotra Profaskę, przybierając formę kojarzoną z drzewami, które można napotkać w japońskich ogrodach. Umiejętnie przycięta roślina przyciąga wzrok i swą formą niezmiennie wzbudza zachwyt.
Jednak nie wszystkie rośliny rosnące dotąd na placu przetrwały wszystkie zmiany. W centrum brakuje jednego drzewa liściastego, które rosło obok zachowanej lipy, oraz jednego drzewa iglastego przy wejściu do budynku poczty, przy czym ogółem drzew i krzewów na placu centralnym rośnie teraz więcej niż kiedykolwiek wcześniej.
Innym elementem dawnego wystroju placu, którego dzisiaj brakuje, jest metalowa ławka z drewnianym siedziskiem. Była to pierwsza i przez długi czas jedyna w tej cześć centrum ławka, na której mieszkańcy mogli spocząć idąc drogą z przystanku na parking za ośrodkiem zdrowia. Mebel ten, ustawiony na początku pandemicznego 2020 roku był pewnego rodzaju symbolem i zaczątkiem pozytywnych zmian w tym miejscu.
Inwestycja z Funduszu COVID-19
Przebudowa przestrzeni publicznej w centrum Gostyni, wraz z rozbudową parkingu za ośrodkiem zdrowia, stanowiła element zdania pod nazwą „Przebudowa przestrzeni publicznej przy budynkach komunalnych w Gostyni przy ul. Pszczyńskiej 366a i 370”. Prace budowlane na placu prowadzone były w sierpniu.
Inwestycję zrealizowała firma COMPLEX S.C. Grzegorz Janik, Mirosław Michoń z Orzesza. Wszystkie czynności pochłonęły w sumie 362 tys. 311 zł i 26 gr. Większa część tej kwoty – 300 tys. zł, pochodziła z dotacji udzielonej gminie Wyry w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, który utworzono w 2020 roku w celu łagodzenia skutków pandemii wirusa SARS-CoV-2, a resztę dołożono z budżetu gminy.
7 sierpnia – początek przebudowy
15 sierpnia – pierwsza połowa prawie gotowa
21 sierpnia – pierwsza część gotowa, druga też
przestrzeń fantastyczna a tyle było krzyku o wycinkę niektórych starych drzew i krzewów.Teraz przyjemnie patrzeć i użytkować.Nie rozumiem tylko zaistnienia imitacji angielskiej budki telefonicznej .Czy my Polacy , Ślązacy naprawdę nie mamy własnych „symboli” ,do których warto byłoby nawiązać lub nie potrafimy stworzyć czegoś nowego oryginalnego? Zamysł biblioteczki ciekawy ale w tej stylistyce ta budka pasuje tam jak świni siodło … Uformowany jałowiec to mistrzostwo świata ,brawo Panowie Radni Tomasz Fityka i Piotra Profaska!